19 Haziran 2024 Çarşamba

BELGE | Ruhsar Uzun - «Onun ölümü halkımızın devrimci mücadelesini sarsmayacak, aksine daha da ileri götürecektir» (9 Aralık 1978) [Ferid Uzun hakkında açıklama]

SUNUŞ


Ferid Uzun (fotoğraf: "[İlan | Halkımızın yiğit evladı...]". Kurtalan TÖB-DER.; Silopi TÖB-DER.; Midyat TÖB-DER.; Urfa TÜM-DER.; Urfa Ziraatçılar Derneği. Aydınlık. 7 Aralık 1978. Sayfa: 7.)


Ferid Uzun ismi, T. Kürdistanı'ndan devrimcilerin yabancı olduğu bir isim değildir. Ferid Uzun, önce Hilvan'da, sonra Siverek'teki birçok devrimcinin bildiği, sevdiği bir isimdi. Özellikle Partizanların tanıyıp sevdiği bu kişiye, tüm siyasi çizgisine rağmen, "ağabey" diye hitap edip bugün dahi saygıyla anan emektarlarımızın varlığını biliyoruz.


Her ne kadar Ferid Uzun, milliyetçi olduğu kadar demokratik halk devrimini imkansızlaştırıp her geçen gün daha da gericiliği ortaya çıkan Üç Dünya Teorisi denen karşı-devrimci fikri savunsa da, o yine de geçmişindeki olumlu devrimci-demokratik yönüne asılmayı becerebilen, bu sayede tamamen karşı-devrim kulvarına savrulmayan birkaç Dengê Kawa yöneticisinden birisiydi.[1]


Ferid Uzun acıdır ki halka ve devrime düşman bir eylem çizgisinin sonucu olarak, planlı ve hesaplı şekilde halk saflarından bir örgüt tarafından katledildi. Bu, onun ölümünü daha acı kılmaktadır, çünkü düşman kurşunları değil, bağımsızlıkçı kurşunları tarafından öldürülmüştür.


Ferid Uzun için eşinin bu kısa açıklamasını yayınlıyoruz. Kuşkusuz, Ferid Uzun gibi o dönem DK'ci olan eşinin değerlendirmelerine katılmıyoruz, lakin Ferid Uzun'a olan saygımız bu açıklamayı yayınlamaya değer bulmamızı sağlamaktadır.


İbo'dan Demirdağ'a – Tarihimizden Öğreniyoruz

2024.06.19.


[1] Ferid Uzun dönemindeki yönelim bundan müstesna olmamakla birlikte, DK karşı-devrimci ÜDT'yi savunması sonucu özellikle sonraki dönemde daha gerici, daha sağcı bir çizgiye battı.

Aydınlık kopyacısı Dengê Kawacı baylara göre dünya çapında baş düşman "Rusya başta olmak üzere İki Süper Devlet", Kürdistan'da baş çelişki de "Kürt halkı ile İki Süper Devlet arasındaki çelişki" idi. Yani bu baylara göre Türkiye ve Kürdistan'da Rusya o kadar ilerlemişti ki artık Amerika değil, Rusya baş düşmandı! Bu çizgi şöyle gelişti: Ayrılık sonrası DK, Mart veya Nisan 1978'de yaptığı ileri militanlar toplantısında (Küreken kongre diyor) yeni siyasetini ve yeni yönetimini seçti. Buna göre Kürdistan'da baş çelişki, "açıkça söylenmiyordu" (Küreken) ama ABD ve Sovyet sosyal-emperyalizmi ile olan çelişkiydi ("“Parçası, Tanığı, Mahkûmu, Sürgünü Oldum”". Küreken, İbrahim. İletişim Yayınları. 1. Baskı, 2016. İstanbul. ISBN-13: 978-975-05-2011-2. Sayfalar: 114-115). 1979 yılında ise artık dünya halklarının baş düşmanı "iki süper devlet", bunlar içinde de bilhassa Sovyet sosyal-emperyalizmiydi; tabiatıyla baş çelişki de "Kürt halkı ve İki Süper Devlet arasındaki çelişki"ydi (age. s.: 144).

Bu ilerlemenin DK'ye göre ölçütleri de vardı, mesela: "... sömürgecilerin başta gelen temsilcilerinden kötü şöhretli "Hürriyet" de Rusya'nın güdümünde devrimcilere karşı kışkırtıcı yayınlara başlamıştı. Rusya'nın "HK"nu kazanması da tam bu sıralara rastlıyordu. ..." ("Harun Baran (1957.....)". Dengê Kawa. 1 Şubat 1979. Sayı: 1. Sayfa: 12.) Yani Rusya, faşist diktatörlüğün "liberal"/"tarafsız" maskeli basındaki amiral gemisi Hürriyet'i satın almış, yetmemiş (Aydınlık ağzından aldıkları şekilde) "Halkın Kurtuluşu'nu da kazanmış" (bahsedilen, HK'nin Hocacılığa dönmesidir)!

Deng, AFP ile röportajında 1977'de dünya çapında birleşik cepheye ABD'yi de dahil ettiğine göre, (Aydınlık'ın yaptığı gibi) Amerika'ya müttefik de demeleri gerekiyordu. DK'ciler işte bunu sinsice yumuşatıp bu konuda görüş bildirmekten yan çizdiler. Eh, bu kadar dünya çapında değişimin tabii sonucu olarak anti-sosyal-emperyalist (!) Barzani de ulusal önder ilan edildi! ("Kawa". Elhüseyni, Nurettin. içinde: "Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi (Cilt: 7 [Fasikül: 74 — 1971-1980 Arasında Kürt Sorunu])". Kürkçü, Ertuğrul (ed.). İletişim Yayınları. 1. Baskı, 1988. Sayfalar: 2316-2317.)

Dahası DK'nin Kürt milliyetçisi sömürge teorisi fikriyatıyla ÜDT teorisyenlerinin siyaseti de uyuşmuyordu. Mesela, Çinli ÜDT'ci modern-revizyonistlerin ÇKP'si, Kürt milletinin kendi kaderini tayin hakkını açıkça çiğnemiş, Geng Biao'nun 6 Eylül 1978 tarihli Aydınlık'a verdiği röportajı da kamuoyuna bunu deklare etmişti. Aslında bundan önce Çinli revizyonistler, 1977 yılında ÇKP-TİİKP görüşmesinde de Kürt milletinin ayrılma hakkını çiğneyen açıklamalar yapmışlardı ama bu "gizli" idi ve ülkede "ÇKP-Tufan görüşmesi" maskesiyle el altından dağıtıldı. Bu röportajla bu hak açık açık çiğnenmişti. Olsun, DK'ci baylar, sömürgecilik kitabı basarak bunu görmezden gelebilirler, bu ikisini bir eden yeni teoriler üretebilirlerdi!

Daha objektif ve somut olarak eleştirebilmek için, "Kawa" imzasıyla çıkan (Kawacılar illegal yayınlarının hepsinde "Kawa", legal olanlarda da fraksiyonuna göre ya "Dengê Kawa", ya da "Kava" ismini kullanmıştır), siyaseten fecaat nitelikli "Siverek Olayı hangi sonun başlangıcı olacak" (27 Eylül 1979) isimli broşüre kritik yapmamız doğru olur. Bütün alıntılar ve eleştiriler, bu broşürün yurt dışı baskısı üzerinden yapılmaktadır.

Önemli bir kısmı Apocular eleştirisi olan bu broşürdeki siyasi çizgi, korkunçtur. Öncelikle dikkat çekmemiz gereken bir kısmı, broşürün tamamen Aydınlık diliyle yazılmış olmasıdır: "Kargaşa", "maceracılık", "saldırganlık", "zorbalık", hakim sınıflarda özellikle MHP'ye yoğunlaşma, "provokasyon" ve "ajan" edebiyatı vb. broşürde her yerde geçmektedir. Aydınlık dili meselesinde ileride başka bir yere de değineceğiz.

Bundan başka, esasen Apoculuk eleştirisi olduğu için nüve düzeyinde olsa da dünya ve Türkiye hakkında çeşitli görüşler de dillendirilmiştir. Mesela, DK'cilere göre gerçek enternasyonalizmin ve yurtseverliğin testinin 1979 şartlarında bazı kıstaslarından ikisi, Kampuçya ve Eritre konusundaki tavırdır: "... Gerçek yurtseverliğin ve enternasyonalizmin gösterilebileceği Kamboçya ve Eritre gibi meselelerde Apocuların sesi kesiktir." (s. 9) Yine DK'ciler "Türk sömürgecileri" dediği faşist diktatörlük ile ABD ve Sovyet sosyal-emperyalizmi arasındaki çelişki ve ilişkiler meselesinde şöyle demektedirler: "Türk sömürgecilerinin Rusya ve Amerika'nın müdahalelerine karşı tutumu nedir? Süper devlet hegemonyacılığının onların menfaatlerini zedelediği açıktır. Bu durum iki süper devlete ve özellikle Rusya'ya direnme eğiliminin gelişmesinin maddi temelini oluşturmaktadır. Ancak süper devletlere ve özellikle Rusya'ya direnme doğru ve tutarlı bir siyaseti gerektirir. Türk sömürgeciliğinin Kürdistan'a karşı zorbalığı Rusya'ya karşı direnmeyi zayıflatmakta ve baltalamaktadır." (ss. 3-4) Yani bu baylara göre Türkiye'de "iki süper devlete, özellikle Rusya'ya direnme eğilimi gelişmekte", lakin bu "hatalı çizgi" yüzünden akamete uğramaktadır! İşte ÜDT'ci zırvanın vardığı nokta: Komprador patron-ağa devleti, iki süper devlete direnmek istiyormuş!

Bir başka mesele, Aydınlık'ın Apocular'a dönük tavrıdır. DK'ye göre TİKP, başta Apocuları "doğru şekilde" ajan olarak nitelendiriyordu, şimdi ise Kürdistan kurmak isteyen ayrılıkçılar olarak gösteriyordu, oysa ki Apocular Kürdistan'daki devrimci harekete (=kendileri) zarar vermekteydiler minvalli bir eleştiri yapmakta, yani Aydınlık'a (Aydınlık ağzıyla) doğru Aydınlık ağzından eleştiri nasıl yapılmalıdır dersi vermektedir: "TİKP Apocular konusunda çelişik ve farklı birçok tahliller yaptı. Önceleri Apocuların Rus emperyalizmi tarafından kışkırtılan maceracı bir çete olduğu ve Apocuların "Doğu'nun MHP'si" olduğu tespitlerini bir arada savundu. Daha sonra kısa bir süre sonra Apocuların MİT'in bir kesimi ve bazı azılı güçler tarafından yönlendirilen karanlık bir güç olduğu tespitini kabul etti. Tam da olayların berraklaştığı bir sırada bu doğru tespitten vazgeçti. Şimdi Apocuları Kürdistan'daki mahalli feodal çevreler, özellikle CHP'li ağalar tarafından kullanılan ve CHP'den himaye gören saldırgan bir ayrılıkçı güç olarak değerlendirmekte ve bu tespiti esas almaktadır. TİKP'nin Apocuları tahlil etmede gösterdiği muğlaklık ve sonunda vardığı nokta tesadüfi değildir." (s. 20, Aydınlık ağzından derse devam için ss. 20-22)

Dahası DK, toprak devrimini milli çelişmeyi bahane gösterip tatil etmektedir. Onlara göre: "Şimdiki aşamada devrimci mücadelenin önüne feodalizmi yıkma görevini koymak, ne kadar kesin görünürse görünsün, milli kurtuluşa ve devrime darbe vurur. Feodalizmin yıkılması milli demokratik devrimin temel görevlerinden biridir. Ancak milli çelişmenin ön planda olduğu günümüz şartlarında, feodalizmin yıkılması bu çelişmenin çözülmesine tabidir. Feodalizmi gerçekten yıkacak olan bu çizgidir. Bugün anti-feodal mücadeleyi esas almak, bizzat bu görevin yerine getirilmesini imkânsızlaştırır. Çünkü ülkenin mevcut nesnel gerçeklerine ters düşen böyle bir tutum ve hareket yenilgiye mahkûmdur ve sonuçta baş düşmanlara hizmet eder." (ss. 22-23). Bundan sonra "tabii feodalizmle de mücadele edilecektir" minvalli değersiz bir açıklama düşülse de, esasında savunulan görüş, alenen yazıya dökülmese de ağalarla birleşerek "milli kurtuluş" savunmaktır. Çünkü hedef milli hain ağalardır (s. 23). Eğer bir yerde tecrit edilen, hedef yapılan bir güç varsa, orada kazanılan, hiç yoktan tarafsızlaştırılan bir güç de vardır. Yani esasen yurtsever ağalarla birlik siyasetinin ayağı yapılmaktadır. Dahası az ileride bu temeli yapılmaya çalışılan siyaseti uygulayan Apocular'ın pratiğinin eleştirisi yapılmaktadır: "Hilvan'ın ortaya koyduğu sonuçlar başkaca hiçbir tahlili gerektirmeyecek kadar ibret veridir. Apocular eylemlerini "anti-feodal" mücadele yaygarasıyla haklı çıkarmaya kalktılar. Oysa şimdi neyi görüyoruz? Hilvan'ın bütün ağaları "Apocu" olmuştur. Halk üzerindeki boyunduruk ise daha acımasızca sürmektedir. Eğer pratik önemliyse bundan daha iyi pratik olur mu?" (s. 24) DK'ci yazara sormak gerek: Kendi çizdiği tarifin aynısını uygulayan Apocular yapınca mı bu feodal zulmün bekası olmuştur? Kendisi yapsa bambaşka bir şey mi olacaktı?

İşte bahsedilen "M-L-MZD", böyle bir "M-L-MZD" idi: anti-M-L-MZD!


***

«ONUN ÖLÜMÜ HAKKIMIZIN [sic] DEVRİMCİ MÜCADELESİNİ SARSMAYACAK, AKSİNE DAHA DA İLERİ GÖTÜRECEKTİR.»


Ferit yoldaşın eşi Ruhsar Uzun halkımıza ve yurtseverlere dergimiz aracılığıyla aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.


Ferit'le 9 yıllık müşterek yaşamımızdan ve onun mücadelesinden kısaca söz etmek istiyorum

O'nunla 1967 yılında Üniversite sıralarında tanıştık. Bütün arkadaşlar arasında dürüstlüğü ve sağlam karakteri ile dikkati çekiyordu Halkının kurtuluşu için vereceği şerefli siyasi mücadelesi bu yıllarda başladı.

Tanışmamızın ikinci yılında nişanlandık. Dördüncü yıl, 12 Mart faşist rejimi bütün yurtsever ve devrimcileri olduğu gibi onu da cezaevlerine gönderdi. 5.5 yıl hapsi istendi. 3 yıl tutuklu kaldı. Bu süre içinde Ankara ve Diyarbakır zindanlarında günlerce, belki aylarca işkence gördü. Bütün bunlar, ondaki mücadele azmini ve ruhunu söndürmediği gibi daha da körüklüyordu. Yüreği halkına karşı sonsuz bir sevgi ile doluydu.

Milli kurtuluş ve halk demokrasisi mücadelesinde yılmadan, emin adımlarla ilerliyordu.

Daha sonra evlendik ve 1975'te Hilvan'da göreve başladı. Burada çeşitli tehdit ve silâhlı saldırılara aldırmadan, mücadelesinin bir parçası olan toprak ağalarına karşı mücadeleyi yiğitçe sürdürdü. Orada iki yıla yakın bir süre kaldıktan sonra, Siverek'te çalışmasının daha yararlı olacağına inandığı için Siverek'e geldik.

Önceden olduğu gibi, 3 yıl gibi kısa bir çalışma süresi içinde de halkla ve geniş köylü kitleleri ile iyi ilişkiler içinde olması, onların güvenini kazanması ve onları mücadelenin içine sokması bazı karanlık güçlerin uykularını kaçırıyor ve tedirgin ediyordu.

Ve neticede bu karanlık güçler. Onun Kürdistan da başlattığı, Marksizm-Leninizm-Mao Zedung Düşüncesiyle yola çıkan ve milli kurtuluş ve halk demokrasisini amaçlayan devrimci hareketi ortadan kaldırmak istercesine, onu 22 Kasım günü evinin ve çocuğunun gözleri önünde alçakça öldürdüler.

Ferit Marksizm-Leninizm-Mao Zedun [sic] Düşüncesinin kararlı ve yiğit bir savunucusu idi.

Emperyalizme, sosyal-emperyalizme, sömürgeciliğe, milli hainlere ve toprak ağalarına karşı yiğitçe mücadele etti.

O'nun ölümü halkımızın devrimci mücadelesini sarsmayacak, aksine daha da ileriye götürecektir.

O'nun dul karısı olmak benim için büyük bir şeref ve gurur kaynağıdır.


9.12.1978

Ruhsar Uzun


Kaynak:  "«Onun ölümü hakkımızın devrimci mücadelesini sarsmayacak, aksine daha da ileri götürecektir»" (9 Aralık 1978). Uzun, Ruhsar. Dengê Kawa. 26 Aralık 1978. Özel Sayı: 1. Sayfa: 12.

BELGE | Yükseköğrenim Gençlik Birliği - Halkımıza (22 Nisan 1977 [Naci Güven bildirisi])

SUNUŞ


Liseli gençliğin devrimci mücadelesinin örnek isimlerinden Osman Naci Güven yoldaş (fotoğraf: PŞTA)


Tarihin en soylu mücadelesi olan devrim ve komünizm mücadelesinde şehit düşen herkes, saygıya değerdir. Başta komünistler olmak üzere devrimciler, yaşamlarıyla bıraktıkları gibi ölümleriyle de geride kalanların hafızalarına şan ve şerefle yerleşir.


Naci yoldaş işte böyle bir yoldaştı.


Naci yoldaş, Bahçelievler Lisesi öğrenci gençliğinin önde gelen, bilinci ve gelişmişliğiyle sıyrılan devrimcilerinden birisiydi. Yoldaş uzun bir hayat, uzun bir devrimci kavga yürütemedi, aksine, o çok genç yaşta, henüz daha ömrünün baharındayken bağımsızlık, halk demokrasisi, sosyalizm ve yüce komünizm mücadelesinde faşist katillerce aramızdan kopartıldı. O, demokratik halk devrimi yolunda az yaşadı ama şerefle öldü.


Naci Güven yoldaşın anısına o dönem hareketimizin DKÖ olan Yükseköğrenim Gençlik Birliği'nin yayınladığı bildiriyi tekrar yayınlıyoruz. Daha öncesinde ölüm yıldönümünde sosyal medya sayfamızda yayınlamıştık.


Bildiriyi transkribe ederken iki noktayı göze aldık: 1) Harfin basılıp da mürekkebinin çıkmaması veya uçması (mesela ikinci paragraftaki ilk "işçilere" ifadesi), 2) Bariz şekilde yapılan yazım hatası. İlkinde harf tam çıkmasa da bu tarzda olanları yazdık. İkincisinde ise iki yerde köşeli parantez içinde eksik harfleri koymamız harici düzeltme veya eklemek yapmayıp "[sic]" koyduk. Transkripsiyon mümkün mertebe orijinal halini yansıtmaya çalışmıştır. İstisnası, en sondaki sloganda kalemle yapılan düzeltmedir. Bunu her ne kadar basıp-dağıtanların değil de bildiriyi toplayan kişi yapmış olabilecekse de (en sonda not atan kalemin mürekkebiyle aynılığı bu ihtimali güçlendirmektedir), hem "düzeltildiği" için, hem de en sonda bu denli bir bozukluk kötü duracağı için "füşizm" şeklinde yazmadık.


Bu belgeyi bize yayınlamamız izniyle ileten dostumuza teşekkür ederiz.


Bildiriye ek olarak yine Yükseköğrenim Gençlik Birliği'nin Naci Güven hakkında Vatan gazetesine verdiği ilanı paylaşıyoruz. Yine bir başka ek olarak Tüm-Liseliler Birleşme ve Dayanışma Derneği (LİSE-DER)'in yaka kartını da koyuyoruz. Lise-Der (DG çevresinin Lise-Der'iyle karıştırılmamalı), yönetiminde Halkın Yolu çizgisinin hakim olduğu ama o dönem hareketimizin de içinde yer aldığı bir DKÖ idi.


Osman Naci Güven yoldaşı saygıyla anıyoruz. Onun mücadelesi ve isminin kendisini şahsen tanıyan nicelerine olduğu gibi, bundan sonrasında da nicelerine ilham vereceğine inanıyoruz. Onu ölümsüz yapan da budur işte.


İbo'dan Demirdağ'a – Tarihimizden Öğreniyoruz

2024.06.19.


***

Orijinal bildiri


Halkımıza;

Bugün halkımızın yiğit bir evladını daha toprağa veriyoruz. Naci arkadaş faşistler tarafından haince katledildi.

Katledildi, çankü [sic] o patron-ağa devletinin işçilere, köyülere [sic], memurlara, tüm çalışanlara karşı saldırılarına yiğitçe göğüs geriyordu. Sülük gibi ülkemizi sömüren Amerikan emperyalizmine ülkemizden defolmasını haykırıyordu. Emperyalizmin ülkemizdeki uşakları, komprador patronların ve büyük toprak ağalarının iğrenç, yüzlerini görüyor onların zulmüne, onların emeği gasbetmesine karşı tüm kiniyle yumruk sıkıyordu.

Naci arkadaş, işçilerin, köylülerin, memurların, tün çalışanların ezilmeden, horlanmadan, emeğinin karşılığını alarak yaşamaları yolunda mücadele ediyordu. O ülkemizin emperyalizm tarafından kanı emilircesine sömürülmesine karşı kavga veriyordu. Kafasında ve yüreğinde taşıdığı aydınlığı, ülkemizin karanlık köşelerine ulaştırma çabaları içerisindeydi.

Naci arkadaş, aydınlık ve özgür yarınların, bağımsız Türkiye'nin ancak işçilerin, köylülerin, halkın gerçek iktidarıyla yani "demokratik halk iktidarı"yla gerçekleşebileceğinin bilincinde idi. Bu nedenle "demokratik halk devrimi" yolunda, yani halkın, faşizmi, feodalizmi döktükleri kanda boğarak kendi iktidarını kurması yolunda mücadelenin isimsiz erlerinden biri idi.

Naci Arkadaş, mücadelede azimli, inançlı ve kararlı idi. Mücadelesinde tavizsiz, sınıf işbirlikçilerine, mücadeleyi saptıran, pasifize eden tüm sağ akımların karşısında idi. O yoğun ABD emperyalizmine karşı kavgasını sürdürürken, yarın onun yerini alabilecek sovyet sosyal emperyalizmine karşıda [sic] her an tetikte idi.

İşte bu nedenle, halkımıza ve onun göz bebeği yiğit gençliğe azgınca saldırılarını sürdüren faşizm onu haince katletti. Patron-Ağa devletinin paralı uşakları Faşist katiller Naci'yi pusuya düşürüp öldürdüler. Naci arkadaş şehit oldu. Bugün aramızda yok, [A]ma [sic] anısı ve mücadele azmi yüreklerim[iz]de [sic] yaşayacak. Bizler, onun kavga arkadaşları, mücadedelesini [sic] daha büyük bir hınçla sürdürüyoruz.

Komprador patranlar, büyük toprak ağaları, kan emiciler! Sizler bugün devrimci-yurtseverleri katletmekle, halkımıza saldırmakla, bizleri yok edeceğinizi sanıyorsanız aldanıyorsunuz. Biz bir ölür, bin doğarız. Döktüğünüz kanlarda boğulacaksınız, kanlı saltanatınızın çatırdayarak çökeceği gün yakındır.

Dünya halklarının baş düşmanlarından Amerikan emperyalizmi! Mazlum halklara ve sömürdüğün ülkelere uzattığın eller nasıl birer birer kesildiyse, ülkemize uzattığın el de yakında koparılacak, dökülen kanların hesabı senden sorululacaktır [sic].

İşçiler, köylüler, memurlar, emekçi halkımız!.. Kurtuluş yolunda, kendi iktidarını kuracağın demokratik halk devrimi yolunda yiğit gençliğin ve tüm dünyanın ezilen halkları yanındıdır [sic]. Aydınlık günler yakındır. Mücadele, tüm reformist, revizyonist hayalleri söndürerek yükselecek ve temelleri çatırdayan Patron-Ağa devletinin saltanatını yerle bir edecektir..

Kardeşler; demokrasi mücadelemiz sürüp gidiyor. Faşizmin azgınlaştığı bu günlerde birbirimize daha sıkı sarılmak, tek yumruk gibi sıkılıp, tek yürek gibi atmak durumundayız. Naci arkadaşın anısı mücadelemize hız verecektir.

Faşizmin, tarihin çöplüğüne gömüleceği günler, tarihin geriye döndürülmesi olanaksız akışı ve ezilen halkların mücadelesi sonucu mutlak gelecektir.

NACİ YOLDAŞIN KANI YERDE KALMAYACAK!

KAHROLSUN FAŞİZM, EMPERYALİZM, FEODALİZM!

YAŞASIN HALK SAVAŞI!

FAŞİZME ÖLÜM TEK YOL DEVRİM

GENÇLİK BİRLİĞİ


[22/4-1977, İST]


***



"PATRON-AĞA DÜZENİNE KARŞI
DEMOKRATİK HALK EĞİTİM KAVGASINDA

O. NACİ GÜVEN (1958...)

FAŞİSTLER TARAFINDAN ŞEHİT EDİLDİ
ANISI YÜREĞİMİZDE YAŞAYACAK

KAHROLSUN FAŞİZM

GENÇLİK BİRLİĞİ"


Kaynak: "(Vatan: 315) | O. Naci Güven (1958...)". Gençlik Birliği. Vatan. 24 Nisan 1977. Sayfa: 7.

***


"Yurtsever demokratik eğitim mücadelesinde faşist katiller tarafından katledildi

[fotoğraf]
Naci Güven (1958 - ....)

Kahrolsun Amerikan ve Sovyet Sosyal Emperyalizmi!
Kahrolsun Faşizm Sosyal Faşizm!

LİSE-DER"

Kaynak: Semih Kaynak

25 Ağustos 2023 Cuma

BELGE-RÖPORTAJ | Mehmet Düzen yoldaşın kardeşi Kenan Düzen'le röportaj (2004?)

 SUNUŞ

Mehmet Düzen yoldaşın kardeşi Kenan Düzen ile yoldaş hakkında yapılan bir röportajı yayınlıyoruz. Röportaj, yapılma tarihi notu düşülmese de, hareketin yayınlarında 2004 yılında yayınlanmıştır. Daha önceden yayınlanmış olmasına rağmen, Mehmet Düzen yoldaş hakkındaki bazı bilgi hatalarının halen daha devam etmesi yüzünden, bu yayının bu hataları düzeltmeye vesile olmasını diliyoruz.

Röportaja ve diğer kaynaklara göre[1] yoldaşın hayatı şöyledir:

Mehmet Düzen yoldaş (kaynak: PŞTA).

Mehmet Düzen yoldaş,[2] Dersim, Ovacık, Çöğürlük köyünde 5 Şubat 1961 tarihinde doğdu. Ailesi ilerici, yurtsever bir aileydi. Küçük yaştan tipik bir köylü çocuğu gibi üretimde yer aldı. İlk ve ortaokulu (yine ilk defa devrimci düşüncelerle tanışacağı) Ovacık Yatılı Bölge Okulu'nda, liseyi Tunceli Öğretmen Okulu'nda okudu, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ni kazansa da gerek yoksulluk, gerek devrimci mücadeleye atılım kararı yüzünden gitmedi. 1976-1977 yıllarında Adana'da Kültoprak Fabrikası'nda işçi olarak çalıştı.

Profesyonel faaliyete geçince kırdaki seyyar birimlere 1980'de katıldı. 12 Eylül ile birlikte aranır duruma düştü. Mazgirt başta olmak üzere birçok yörede TİKKO saflarında faaliyet yürüttü. Mazgirt Örs'te bir düğüne yapılan ziyarette bir niteliksiz unsurun ihbarı sonucu Peri karakolu jandarmalarının geldiğini fark ettiklerinde gerillalar köyü terk etti, lakin bu sefer de ters taraftan gelen Muhundu karakolu askerleriyle karşılaştılar. İki ateş arasında kalan gerillalar içinde Mehmet Düzen yoldaş şehit düştü, birisi yaralı kalan ikisi sağ olmak üzere üç kişi de düşmanın eline geçti.

Mehmet Düzen yoldaşın ardından komünist önder İsmail Bulut yoldaş, Kızılkale ağıdını yazdı:[3]

Komünist önder İsmail Bulut yoldaş (kaynak: İşçi-Köylü Kurtuluşu. Haziran 1992. Özel Sayı. Sayfa: 1.)

Yıkılasın Kızılkale,
Yüreğimde acı yare.
Damla damla kan yutarsın,
Yıkılasın Kızılkale!

Adına layık olmadın,
Yiğitleri korumadın.
Hani nerede kudretin?
Yıkılasın Kızılkale!

Partizanlar haykırıyor,
Kızılkale sarsılıyor,
Mehmet yoldaş can veriyor,
Yıkılasın Kızılkale!

Bakın hele şu Düzen'e,
Adalet denir mi buna?
Şahinî'yim sizden yana,
Yıkılasın Kızılkale!

Yiğit Partizan Mehmet Düzen yoldaş ölümsüzdür.

İbo'dan Demirdağ'a – Tarihimizden Öğreniyoruz
2023.08.26.

[1] "Mehmet Düzel". İşçi-Köylü Kurtuluşu. Ocak 1984. Özel Sayı. Sayfa: 61.
[2] Bu yoldaşın ismi bazen, bilhassa erken dönem yayınlarda "Düzel" diye geçer. Doğrusu, Düzen'dir. Bu tarz hatalı bir ifade için bkz: agy.
[3] agy.; not: imla değiştirildi.
Yine kendi sesinden şöyle bir çeşitlemesi de mevcuttur:

Yıkılasın Kızılkale, 
Yüreğimizde acı yare.
Damla damla kan yutarsın,
Yıkılasın Kızılkale, faşist cunta!

Adına layık olmadın,
Yiğitleri saramadın,
Hani nerde kudretin? 
Yıkılasın Kızılkale, faşist cunta'

TİKKO'cular haykırıyor,
Faşist cunta sarsılıyor!
Mehmet yoldaş can veriyor,
Yıkılasın Kızılkale, faşist cunta!

Faşist cunta peşin sıra,
Aldın sen onurlu yara,
Yüz binlerce Mehmet sıra!..
Yıkılasın Kızılkale, faşist cunta!

Hele bakın şu Mehmet'e,
Adalet denir mi buna?
Şahinî'yem sizden yana, 
Yıkılasın Kızıkale, faşist cunta!


***

“Şehit ailesiyim demek, düşüncelerini sahiplenmekle olur”

5 Şubat 1981'de Dersim Mazgirt'in Örs köyünde TKP/ML TİKKO gerillaları ile TC ordusu arasında çıkan çatışmada şehit düşen Mehmet Düzen'in kardeşi Kenan Düzen ile yaptığımız söyleşiyi yayınlıyoruz.

- Bize Mehmet Düzen'i anlatır mısınız? Ailesi, çocukluğu, büyüdüğü ortam nasıldı?
- Abim Mehmet Düzen, Dersim OvacIk'ın Çöğürlük köyünde doğdu. 1961'in, 5 Şubat Perşembe günü doğdu, çok ilginç bir durumdur ki, 5 Şubat Perşembe günü 1981'de de vuruldu. Tam yirmi yaşındaydı. Okul hayatı Ovacık Yatılı Bölge Okulu'nda geçti. İlkokul ve ortaokulu yani sekiz yılı orada geçirdi. Daha sonra Öğretmen Okulu'na girerek orayı bitirdi.

- Peki, kişilik özellikleri nasıldı? Hangi özellikleri ön plana çıkıyordu?
- Çok sessiz ve sakin, yardımsever birisi olarak tanınırdı. Köyde herkes –Babamın adı da Mehmet– "Memetgilin [sic] oğlu" derlerdi. "Kimseye zararı olmayan, çok saygılı terbiyeli birisiydi". Saygı, onun çok üzerinde durduğu bir kavramdı. Köyde olsun, gittiği yerlerde olsun kendinden büyüklerle ve yaşlılarla çok iyi ilişkisi olmuştur. 

- Devrimci düşüncelerle nasıl tanıştı? Örgütlü faaliyete ne zaman başladı, bunları biliyor musunuz?
- Devrimci düşüncelerle tanışıklığı Yatılı Bölge Okulu'nda oldu. Yatılı Okulu bitirdikten sonra, Tunceli Öğretmen Okulu'nu kazandı, oraya gitti. Orada zaten tamamen siyasi faaliyet içine girmişti. Örgütlenmesi orada oldu yani. Zaten okulu bitirdikten sonra tamamen örgütlü faaliyetin içinde yer aldı aktif biri olarak.

- Gerillaya katılması ne zaman oldu? Gerillaya katıldıktan sonra görüşebiliyor muydunuz?
- Öğretmen Okulu'nu bitirdi, eve gelmedi sonrasında katıldı hemen. Senede bir defa köye gelip giderdi. Görev yeri Mazgirt bölgesiydi, bunun yanısıra [sic] Çukurova, Elazığ, Diyarbakır, Malatya gibi yerlere gidip geldiğini duyuyorduk orada görenlerden.

- Peki en son ne zaman görüşmüştünüz?
- Zaten uzun süre beraber kalamadık biz onunla. En son bir yıl öncesinde görmüştüm yani 1980 yılında. Karakoçan'da çıkan bir çatışmada, Orhan Bakır'ın şehit düştüğü çatışmada yaralanmıştı. Ordan [sic] gelmişti köye, yaralıydı. Bacağından yarası vardı. Çatışmayı anlatırken Orhan Bakır'ın sayesinde kurtulduğunu söylemişti. Orhan Bakır ona uzaklaşmasını, kendisinin kalacağını, sonra çemberi yarıp çıkabileceğini söylemiş. Mehmet bölgede yeni olduğu için araziyi bilmiyormuş, Orhan Bakır araziyi tanıdığı için kalmış ve sonrasında şehit düşmüş. Mehmet yeni katılmıştı o zaman gerillaya.

- Gerillaya katılması aile içinde, köylülerce nasıl karşılandı?
- Nasıl karşılansın, zaten köylüler diyorlardı "bu aile köylüleri devrimcileştiriyor" diye. Ailesi de onun gibi düşünüyordu zaten. Sadece Mehmet değildi yani aile içinde devrimci düşünceleri savunan. Babam 1971'lerde aktif olarak mücadelenin içinde yer alıyordu. Biz ilkokula gidiyorduk o zaman. Babam sabahlara kadar kitap okuyordu, geliştiriyordu kendisini.

- Babasından da bir etkilenmesinin olduğunu söyleyebiliriz o halde.
- Tabi [sic] olabilir böyle bir etkilenme. Şöyle bir örnek vereyim, o dönem biz hepimiz kendimize devrimci diyorduk ama 12 Eylül'ün o zor koşullarında babam bizden daha iyi destek oluyordu devrimcilere. Belki biraz korkuyorduk biz. Mehmet'in şehit düşmesinden sonra, evlat acısıdır sonuçta, hiç kimse evladının öyle olmasını istemezdi. Her babanın yaptığı bir tepki verdi yani.

- Onunla ilgili aranızda geçen herhangi bir anı var mı bizimle paylaşmak istediğiniz?
- Şöyle; onunla küçüklüğümüz beraber geçti. Beraber davara gider, beraber ot biçerdik. İki yaş vardı aramızda. Ailenin en büyüğü oydu, ondan sonra ben. Beraber işe gittiğimizde güneşe karşı dayanıklı değildi pek, ot biçtiğimizde o hep gölgelere kaçardı. Ben de kızdırıyordum onu "Ben çalışıyorum, sen kaçıyorsun, güneşten korkuyorsun" derdim ona. Kızarıp duruyordu o da. Amcamın kızı vardı bizimle beraber çalışan. "Sana dayımın kızını getireceğiz" diye kızdırıyorduk Mehmet'i. Biz kızdırıyorduk, oda kızıyordu. Beraber büyüdük, beraber yaşadık. Babam o dönemde inşaatlarda çalışıyordu çocuklar küçüktü. Biz ikimiz bakıyorduk eve.
Ekonomik olarak oldukça güç şartlardaydık. 1976-1977 yıllarında Adana'da çalıştı bir süre Mehmet, Kültoprak Fabrikası'nda

- Şehit düştüğünü nasıl haber aldınız?
- Ben o zaman lisede okuyordum. 5 Şubat günü halamlarda oturmuş, televizyonda haberleri izliyorduk. Mazgirt'in Örs köyünde çıkan çatışmada ölenlerin arasında söylediler adını. Şehit düştüğünü böyle öğrendik.

- Ailesi ve köylüler nasıl karşıladı şehit düşmesini?
- Şehit düştüğünü öğrenince gittik, cenazesini aldık getirdik. Kışın zor şartlarına rağmen, büyük bir kitle katıldı cenazesine. 12 Eylül'ün ilk şehidiydi. 12 Eylül'ün baskı dolu koşullarına rağmen çok büyük bir kitle katılarak sahiplenmişlerdi cenazesini. Faaliyet alanı olan Mazgirt'te halkın hepsi tanır Mehmet'i. "Poto" olarak bilinir. Bugün Mazgirt'in hangi köyünde onu sorarsanız herkes tanır ve çok sevilen sayılan birisidir bölgede. Gerillada olduğu süre içinde "Poto" geldi denildi mi kucak açıyordu insanlar. Bunlar anlatılıyordu. Mesela biz halen Mazgirtlilerle bir araya gelip konuştuğumuzda onun benim abim olduğunu söylediğimde saygı gösteriyorlar. Çok seviliyordu gerçekten. Köyde de çok sevilen biriydi.

- Okul hayatında nasıl bir öğrenciydi?
- Başarılıydı. Ankara Fen Fakültesi'ni kazandı gitmedi. Babam "tarlayı satarım seni okuturum" dedi gitmedi. "Benim için satmayın" demişti babama. İkincilikle kazanmıştı ama yoksulluktan kaynaklı devam etmedi. Siyasi olarak da çok birikimli birisiydi. Sürekli tartışmalara katılırdı.

- Peki gazetemiz aracılığıyla diğer şehit ailelerine ve okurlarımıza neler söylemek istersiniz?
- Şehit ailesi olmaktan ziyade, önemli olan o düşünceleri sürdürmektir. Önemli olan budur. "şehit ailesiyim" deyip ona sığınmak önemli değil, düşüncelerini sahiplenmek önemli. Bu insanlar belli şeyleri kavramış, inanmış ve belli bir inanç uğruna gitmiştir gerçekten şehit düşmüştür, ama bir ailesi daha farklıdır. "Ben şehit ailesiyim" diyorsa onun düşüncelerine sahip çıkmalıdır.

- Teşekkür ediyoruz.

- "“Şehit ailesiyim demek, düşüncelerini sahiplenmekle olur”". Yeni Demokrasi Yolunda İşçi-Köylü [Yurtdışı baskısı]. 31 Ocak-13 Şubat 2004. Yıl: 2. Sayı: 2004-3 [27]. Sayfa: 24.
Not: İmla ve yazım hataları korunmuştur.

10 Ağustos 2023 Perşembe

ŞİİR | "Sıra neferlerine" (1979-1980?)

 SUNUŞ

Çeşitli defalar yayınlarda çeşitli halleriyle çıkan bir şiiri, burada bulabildiğimiz en eski iki baskısını temel alarak yayınlıyoruz. İleride edinebileceğimiz başka bilgiler-versiyonlar olursa, onları da ekleyeceğiz.

İlk baskısında başlıksız, ikinci baskısında "Sıra neferlerine" başlığıyla çıkan şiir, yiğit Partizanlar Mustafa Sarıtaş ve Şenol Özyurt yoldaşlar için yazılmıştı.

Halk savaşçısı Mustafa Sarıtaş yoldaş.

Halk savaşçısı Şenol Özyurt yoldaş

Mustafa Sarıtaş yoldaş, 1960 yılında doğduğu Muş-Varto-Taşçı'dan, 1966 Varto depremi sonrası ailesiyle birlikte İzmit-Derince'ye göçtü. Babası kendisi küçük yaştayken ölmüştü, bu yüzden küçük yaşta çalışmaya başladı. Yine lisede İK yoldaşın fikirleriyle tanışmıştı. İşçi sınıfı içerisindeki faaliyetinde İstanbul, İzmit, Ankara, Eskişehir gibi yerlerde faaliyet gösterdi. İzmit'te legal alanda İzmit TÖB-DER Gençlik Sorumlusu, illegal alanda ABK üyeliği yaptı. 1. Konferans sürecinde İzmit'te gelişen YHF hizbinde başta yerel hizipçi şeflerin dolduruşuyla katılsa da, sonrasında öz eleştiri temelli partiye döndü. Ankara'da illegalde semtler sorumluluğu yaptı.[1] Yine 1960 Aşkale doğumlu Şenol Özyurt yoldaş ise  devrimci faaliyetleri yüzünden faşist-feodal okul idaresinin okuldan atması ardından profesyonel faaliyete katıldı.[2]

Ölümsüz Marksist-Leninist, yılmaz Halk Savaşçısı Mehmet Zeki Şerit'in 2. ölüm yıldönümünde 18 Mayıs Mahallesi'nde yapılan gecede[3] Mustafa Sarıtaş yoldaş devrimci marşlar okudu. Özellikle "Yıkılası İstanbul" yorumu kitle üzerinde derin etki bıraktı.[4]

"Yıkılası İstanbul...
Kaç yiğidin kanı aktı döşünde?
Muharrem, Hüseyin, Cemil az mıydı?
Zeki'yi de yedin hemen peşinden, İstanbul..."

Gece sonrası yoldaşlar, çekildikleri Ankara Yenimahalle, Oğuzlar Sokak'taki 8 No'lu evde Mehmet Zeki Şerit'i anmak için bombalı pankart hazırlığına giriştiler. Pankartın yapımı sırasında bomba, erken infilak edince Mustafa Sarıtaş yoldaş ağır, Şenol Özyurt yoldaş görece daha hafif yaralandı. Yine bir başka yaralı Taner Başacar'dı.[5] Yoldaşların şehit düştüğü zannına kapılan evdeki arkadaşlar, bunun üzerine evi aceleyle boşaltıp terk ettiler.[6] Patlamanın olduğu eve gelen iki gece bekçisi, yerde yaralı şekilde yatan yiğit Marksist-Leninist Partizanlara ateş açıp onları şehit ettiler. Daha sonradan yapılan otopsilerinde Mustafa Sarıtaş yoldaşın kalbine yakın mesafeden 9 kurşun sıkıldığı, Şenol Özyurt yoldaşın ise sırtından kurşunlandığı ortaya çıkmıştı.[7] Geriye kalan pankarttaki yazı, yoldaşların kanının Zeki'nin kanıyla karıştığını gösteriyordu:

"M. Zeki Şerit ölümsüzdür
TKP-ML - TİKKO - TMLGB"

Ölü mü denir şimdi onlara?

***

Yoldaşların ölümü ardından yazılan bu şiirin net tarihini ve yazarını bilmiyoruz, lakin tarihi konusunda İKK'de geçen "MUSTAFA SARITAŞ ve can yoldaşı ŞENOL ÖZYURT yoldaşlar için ölümlerinden hemen sonra MAMAK cezaevinde yazılmış bir şiir" notundan[8] yola çıkarak 1979 sonu-1980 başı tahmininde bulunuyoruz. Yazarın Mustafa Sarıtaş'ı yakından tanıdığı, onu "ustam" diye isimlendirdiğinden belli oluyor. Yine Şenol Özyurt yoldaşa yapılan atıfların da azlığı, yoldaşı çok tanımadığı yorumuna kapı aralıyor.

Şiirdeki yazım-dizgi hatalarına dokunmadık ama şiirin arasına girdi yapmamak için "[sic]" de eklemedik (mesela, "Nasılda..." kısmındaki yazım hatası orijinaldeki halidir). Yine ilk baskıda başlık yokken ikincisinde oluşunun sebebini, yani ikinci baskıya konan başlığın orijinal başlık olup olmadığını bilmiyoruz. İki baskıdaki farklılıkları yansıtmak için ikisini de çıkış sırasına göre ekliyoruz. Daha eski bir yayın/bilgi bulabilmemiz halinde onu da ekleriz.

Şiirde "çok değildir" denen yer, büyük ihtimal İK yoldaşın "Devrim için her zaman ölecekler bulunur" şiirine atıftır. Yine "ateş ve barut yakamadı bayrağımız üzerindeki şiarı" kısmı, yapılan pankarta atıf olabilir. Belirtmeye gerek yok ki, "Şen ol"/"Sen ŞENOL" dediği kısımda, iki şehit yoldaşı bir kimlikte birleştiren bir anlam var.

Yiğit Partizanlar Mustafa Sarıtaş ve Şenol Özyurt yoldaşların ölümsüz anılarına saygıyla.

İbo'dan Demirdağ'a – Tarihimizden Öğreniyoruz
2023.08.10.

[1] 1) "Devrim şehitlerini anıyoruz!". İşçi-Köylü Kurtuluşu. [Kasım?] 1981. Sayı: 36. Sayfalar: 10-11.; 2) "Mustafa Sarıtaş". PŞTA.
[3] Bu gece hakkında Kemal Altınboğa şunu anlatıyor ("18 Mayıs Mahallesi: Ankara'da Bir Politik Mekânın İnşası (1977-1985)". Karataş, Zelal.; Karahan, Halit.; Yıldırım, Selda Turan. Yılmaz Yayınları/Onur Toplumsal Tarih ve Kültür Vakfı. 1. Baskı, Kasım 2019. Sayfa: 137.):

"(...) Yine başka etkinlik o dönemde düzenlenen hatırladığım, 1979 yılında Mehmet Zeki Şerit'i anma etkinliğiydi 24 Kasım'da. 1979'da, o gün oraya Doğan Başgel gelmişti, Doğan Başgel hem işte Mehmet Zeki'nin yaşamını anlatmıştı. Mehmet Zeki Şerit'in yaşamını ve mücadelesini anlatmıştı, onun üzerine konuşulmuştu. Hem türküler söylenmişti, "Yıkılası İstanbul" söylenmişti mesela."

[4] Yüksel Cihan'ın aktarımı (tarihsiz) şurada bulunabilir: "1979 | Mustafa Sarıtaş". babaerdogan.org.
[5] Gazetelerde bu isim farklı şekillerde çıkmıştır:
1) "Tamer Başacar" ("Ankara'daki patlamada ölen 2 genç TİKKO'cu çıktı". Milliyet. 26 Kasım 1979. Sayfa: 9.)
2) "Taner Başacan" ("Bombalı pankart hazırlarken patlama oldu: 2 TİKKO'cu öldü". Aydınlık. 26 Kasım 1979. Sayfa: 7.)
[6] Yüksel Cihan'ın aktarımı (tarihsiz), agy.
[7] "Devrim şehitlerini anıyoruz!". agy.
[8] agy. Sayfa: 11.

***

[1. versiyon]


MUSTAFA!.. Gök gözlü şahinim
     Can yoldaşım, Ustam
Ölümsüz Partizan Mustafa
Şen Ol
Halk Demokrasisinin bilinmez kahramanı
Nasılda sevmişiz sizi
Yüreğimizde kızıl bir sevda misali
Beni de yıkmış coşkun tutkular gibi
Çin'de, Kamboçya'da, Vietnam'da,
Balkanlar'da bir çetenin inadı
Boralı günde kor bir mermi ateşi gibi..
.....................................
Bugün iki can düştü ise eğer
Aydınlık geleceğin kızıl şafağında
Gökyüzünden kayan "sarı taş"lar gibi
İki can düştüyse eğer
     "Çok değildir"
Çünkü onlar, kavgalarla gelen
ölümlere gönül vermişlerdi
kucak açmışlardı, yaşamın onuru ölümlere
Hayat bitti sanılmasın
ONLAR......
Yeniden yeniden boy verecekler ezilen halkların fideliğinde............
Ateş ve barut yakamadı
bayrağımızın üzerindeki şiarı
"GERİLLALAR ÖLMEZ, YAŞASIN MÜCADELEMİZ"
kolay değil ey
Şarapnel parçaları öldüremedi beni
Bir daha sık paslı kurşununu
ey besili köpek
İşte yaşıyorum hala, sana ve efendilerine inat
Kolay değil ey
"Patlayan bomba" savaş ilanımızdı bizim
Aldatmayın kendinizi
Zulüm düzeninin Puşt muhafızları
Söküldü öfkemizin sınırındaki mayınlar
İşte parlıyor, patlayacak silahlarımız
Ağıt yakılmasın ölülerimize
Acılarını yüreğimize değil
Bilincimize gömelim
Matem yok şehitlerimize
Düğün sedasıyla, halaylarla anacağız onları
Kanla,
kara mavzer uğultusuyla yaşatacağız
anısını YOLDAŞLARIN
Patladı öfkemizin sınırındaki mayınlar
Dağlar selam dursun

Mamak Cezaevinden

Mücadele. Nisan 1980. Sayı: 43. Sayfa: 2.

***

[2. versiyon]


SIRA NEFERLERİNE

MUSTAFA'm
Can yoldaşım
Gök gözlü şahinim, ustam
Sen ŞENOL
Sen halk demokrasisi kavgamızın
Şerefle taçlanmış kahramanı
Bilinmez sıra neferi

Nasıl da sevmişiz sizi
Bendini yıkmış coşkun tutkular gibi
Yüreğimizde kızıl bir sevda misali
Çin'de, Kamboçya'da, Vietnam'da
Balkanlar'da bir çetenin inadı
Boralı günde koralı bir merminin ateşi gibi

Bugün iki can düştüyse eğer
Aydınlık geleceğin kızıl şafağında
Gökyüzünden kayan "SARITAŞ"lar gibi
İki can düştüyse bugün
"Çok değildir"
Çünkü onlar kavgalarla gelen ölümlere kucak açmışlardı
Gönül vermişlerdi hayatın onuru ölümlere.

"Devrim şehitlerini anıyoruz!". İşçi-Köylü Kurtuluşu. [Kasım?] 1981. Sayı: 36. Sayfa: 11.

1 Ekim 2022 Cumartesi

BELGE | Hasan Hakkı Erdoğan - Neden ve nasıl bir özeleştiri? (Ocak 1984)

SUNUŞ

Yiğit komünist Hasan Hakkı Erdoğan yoldaş.

Hasan Hakkı Erdoğan yoldaşın, Amerikan emperyalizminin uşağı komprador patron-ağa devletinin zindanlarını kızıl direnme ruhuyla parçalayarak yıktığı tarihtir 30 Eylül 1984. Örnek ve önder komünist yoldaşımız Hasan Hakkı Erdoğan'ı anmak, onun samimi Marksist-Leninist fikirlerini, eserlerini yaşatmaktan geçer. Bu düşünceyle biz, yoldaşımızın yazdığı bir yazıyı burada sunuyoruz.

Yoldaş, bu yazıyı 2 No.'lu Bölge Komitesi (yani BABK) adına yazmıştır. Yazı, yoldaşımızın şehit düşüşü ardından. TKP (M-L) (bugünkü TKP/M-L)'nin merkezi kitle yayın organı İşçi-Köylü Kurtuluşu dergisinde yayınlanmıştır.[1] Yazıyı sunmak mahiyetinde, üstünde verilen yarım sayfalık yazıda, şu yazmaktaydı:[2]

PARTİ ŞEHİTLERİMİZİ ANMAK, ONLARIN UĞURLARINA CAN VERDİKLERİ PARTİYİ GÜÇLENDİRMEK DEMEKTİR!


Partimiz TKP/ML, kurulduğundan bugüne kadar, çok çetin mücadelelerden geçti. Zaman oldu, düşmana ağır darbeler vurdu, zaman oldu ağır darbeler aldı. Çok karmaşık süreçlerden, inişli çıkış yollardan geçerek, kurulduğundan bu yana, önemli mesafeler katetti [sic]. Başlarında önder yoldaş İBRAHİM'in olduğu bir avuç ML önder kadronun can bedeli bir mücadele içinde attıkları tohumlar filizlendi, yüzlerce, binlerce çiçek açtı. Bu çiçeklerin onlarcası tekrar toprağa tohum olarak düştüler.
Toprağa tohum olarak düşen onlarca komünist devrimciden biri de, bundan üç yıl önce, faşist cuntanın işkence tezgahlarında, aylarca süren en vahşi işkencelere karşı, dişe diş direnerek, Partimizin Kızıl Direnme ruhunu ve Ser verip, Sır vermeme geleneğini yaşatan, Parti Genel Sekreterimiz, Önder SÜLEYMAN CİHAN yoldaştır. SÜLEYMAN yoldaş, gerek düşmana karşı militan mücadelesiyle, gerekse oportünizme, revizyonizme karşı kararlı mücadelesiyle örnek ve önder bir komünistti. O, Partimizin kurucusu ve önderi İBRAHİM yoldaştan devraldığı kızıl bayrağı daha da yüceltti. En son nefesine kadar, ona leke sürülmemesi için canla, başla mücadele etti. Onu anmak demek, canını severek verdiği Partimizi her alanda güçlendirmek, önünde duran görevlere dört elle sarılmak demektir.
SÜLEYMAN yoldaşın yücelttiği kızıl direnme ruhunu, Partimize ve önderlerine yakışır bir kararlılıkla yaşatan H. HAKKI yoldaş, yaşamı boyuncada [sic], Partimizi her alanda güçlendirmek için çalıştı. O, Partinin karşı karşıya bulunduğu sorunlar karşısında paniğe, yılgınlığa kapılmadan, cesaretle sorunların üzerine gitti.
Parti Merkez Komitemizin, Partinin önüne koyduğu görevlere dört elle sarılarak, bunları gerçekleştirmek için çok çalıştı. Bu çabasının bir ürünü olarak, Ocak 1984'de, içinde yer aldığı II No'lu BK'nın yayınladığı, "NEDEN VE NASIL BİR ÖZELEŞTİRİ" yazısını kaleme aldı. Parti tabanına, Partimizin bugün neden ve nasıl bir özeleştiri faaliyeti içinde olması gerektiğini, eğitici bir dille anlatmaya çalışan H. HAKKI yoldaşın çabasından öğrenmek, hepimizin görevidir. SÜLEYMAN CİHAN ve HASAN HAKKI ERDOĞAN yoldaşları saygıyla anarken, onları anmak demek, onların mücadelesinden öğrenmek şiarını kendimize rehber edinerek, bugün Partimizin ve tüm devrimcilerin önünde duran yenilgi döneminin tecrübelerini çıkarma görevinin bir halkası olarak HASAN HAKKI yoldaşın yazısını yayınlıyoruz.

Yoldaşımızın bu yazısı, doğru bir şekilde, Partimizin genel siyasi hattının (ki bu hat, 5 Temel Belge ve 11 İlke'ye dayanır) doğruluğu, stratejiyi uygulamada-anlamada eksiklikleri, doğru taktikleri yeterince yaratamama-uygulayamama, parti saflarındaki dogmatizm vb. sorunlara değinir. Yenilginin sorunlarını, genel olarak doğru hattımızdaki tali yanlarda arar.

Kuşkusuz yenilgide güçler dengesi meselesine değinilmemesi bir eksikliktir lakin mesele yenilgide Parti'nin ve tabanın sübjektif eksiklikleri olduğundan, bu durum anlaşılabilir. Özü ve genel yönelimi doğru olan bu yazı, bugün de günceldir.

Bu yazıyı, Kazım Çelik ve Hayrettin Bakış yoldaşlar için "2. MK 5. Toplantısı çizgisi mimarları"[3] diyen 2. MK'ci oportünizmin artığı Komün oportünistleri, işlerine geldiği kanısına kapılarak birkaç sene sonra bazı eksikler, ek ara başlıklar, alıntıların kaynakları dipnot olarak sona koyarak ve bir sunuş ekleyerek tekrardan yayınladılar.[4] Onlar, sunuş yazısında şöyle yazıyorlardı:[5]


"İşkencede katledilen Hasan Hakkı Erdoğan'ın 1984'te kaleme aldığı yazısını yayınlıyoruz. Dövüşürken şehit düşenleri anmanın temel biçimi, onları anlamak olmalıdır. Erdoğan'ın bu yazısı, İşçi Köylü Kurtuluşu'nun 1985 [sic] Eylül-Ekim tarihli 59. sayısında yayınlanmıştı. Partinin sonraki teori ve pratiğinin, bu yaklaşıma ne kadar uyggun [sic] olduğunu, okuyucularımız büyük bir titizlikle sorgulamalıdır."

Bunların sonraki teori ve pratiği peki ne olmuştur? Mesela yazıda açıkça Türkiye için yarı-feodal yarı-sömürge diyen Hasan Hakkı Erdoğan yoldaşın karşısında, bunlar hangi yolu tutmuştur? Hasan Hakkı Erdoğan yoldaş, öz eleştiriyi devrimci bir tarzda yenilenmek amacında bir araç olarak kullanıyordu. Bu baylarımız ise "TKP (M-L)'yi doğru çizgiye çekme" hamlelerini, öncelikle partiden kopup, "Devrimci Partizan" isimli bir hizip dergisi çıkararak yaptılar. Tamamen farklı bir sistem geliştirdikten sonra aniden "TKP (M-L) kanatlarına" (yani Partimize ve DABK ayrılıkçılarına) "birlik" önerdiler. SEY, devrim yolu, milli mesele vb. konularda (ki bunlar sadece bir kısmı, daha fazlası da var!) Partimiz dışına düşen baylarımızın teklifi, doğal olarak reddedildi. Geldikleri yer ortada.[6] Bütün bunlara rağmen şimdi bunlar, güya Partimizin şehidiyle Partimizi vurdular! Güya Partimizinki sahtekarlık, onların ki ise "mimar" sahiplenme! Tarih, Hasan Hakkı Erdoğan yoldaşın kimin saflarında yer aldığını kanlı kızıl bir mermere kazımıştır, gerisi lâf-i guzâf...

Hasan Hakkı Erdoğan yoldaşımız ölümsüzdür. Anısı kızıl bir sancak olsun.


İbo'dan Demirdağ'a – Tarihimizden Öğreniyoruz
2022.10.01.

[1] "Neden ve nasıl bir özeleştiri?" (Ocak 1984). [TKP (M-L)] II No'lu B[ölge ]K[omitesi] [Erdoğan, Hasan Hakkı]. İşçi-Köylü Kurtuluşu. Eylül-Ekim 1984. Sayı: 59. Sayfalar: 8-12, 21.
[2] "Parti şehitlerimizi anmak, onların uğurlarına can verdikleri partiyi güçlendirmek demektir!". İşçi-Köylü Kurtuluşu. Eylül-Ekim 1984. Sayı: 59. Sayfa: 8.
[3] 2. MK 5. Toplantısı'nda tabii ki o dönem bütün MK üyelerinin sorumluluğu vardır. Kazım Çelik ve Hayrettin Bakış yoldaşlar bundan azade değildir. Lakin bu yoldaşlar, Türkiye'ye kapitalist, halk savaşına geçersiz vb. şeyleri asla söylemediler. Ayrıca unutulmamalıdır ki, "en dogmatik" diye yansıtmaya çalıştıkları Zeki Uygun yoldaş dahi, 11 İlke'nin yorumlanması meselesinde özgünlüklere sahipti, o yüzden tabii ki her yoldaşta 11 İlke'deki taktik-stratejik yönler meselesi değişebilir, değişmez olan 11 İlke'nin tartışmaya açıklamayacak şekilde 5 Temel Belge'nin özeti oluşudur! Bu baylar "11 İlke'yi, strateji ve taktik ayrımı meselesinde günümüz taktikleri açısından sorgulama" adına çıktıkları yolu, 11 İlke'yi red ve inkar sonucuyla noktaladılar.
Dahası, Kazım Çelik yoldaş, sonradan bu görüşlerini değiştirmiştir (2. MK'ci oportünistler bunu "Kazım Çelik'in kararsız-ikircikli yapısıyla" açıklıyorlar!). Partimizi, bu yoldaşlar hakkında sahtekarlık yapmakla suçlayanlar, nedense senelerce buna değinmeden, ancak seneler sonra anılarında bunu kendileri de kabul ettiler!
[4] "Bir parti şehidinin kaleminden: Neden ve nasıl bir özeleştiri?". [Erdoğan, Hasan Hakkı]. Komün. Eylül 1990. Yıl: 1. Sayı: 7. Sayfalar: 30-35.
[5] agy. Sayfa: 30.

***

NEDEN VE NASIL BİR ÖZELEŞTİRİ?


Yoldaşlar,

Partimiz, bugün çok önemli sorunlarla karşı karşıyadır. Önümüzde, sınıf mücadelesine önderlik etmek amacıyla çözmek zorunda olduğumuz bir sorunlar yumağı mevcuttur. Şu açık bir gerçektir; ne objektif durum ne de subjektif [sic] durumumuz, sorunların hepsinin üstesinden gelebilmemiz için uygun değildir. Bundan dolayı, geleceğe hizmet etmesi açısından, diğer sorunların çözümünü kolaylaştırması açısından, bütün güçlerimizi üzerinde seferber edebileceğimiz bir halka tesbit [sic] etmek zorundayız. Yani, önümüzdeki sorunlar yumağını çözmek için nereden başlamalıyız. Kanımızca, bu halkayı doğru veya yanlış tesbit [sic] etmek, Partimizin geleceği açısından hayati bir öneme sahiptir. Çünkü; bu halkayı doğru tesbit [sic] edip, bundan işe başlamazsak, dört bir yana yumruk sallar, mevcut gücümüzü ve birikimimizi çarçur eder ve onu, Partimizin geleceği için maddi bir güç haline getiremeyiz. Aynı zamanda, sorunlar yumağı içerisinde boğulup gideriz. Birçok sorun, birçok çelişki ile karşı karşıya olan bütün komünist partilerinin, bu sorunları altetmede [sic], bu çelişkileri çözmedeki yöntemi budur.

Peki bizim için bu hayatı halka nedir? Bu soruya tartışmasız ve kesin bir dille, "Partimizin geçmişini doğru bir tarzda değerlendirip, hata ve zaaflardan doğru dersler çıkarıp, bu dersleri bilgi birikimi haline getirip onu gelecek için maddi bir güç haline getirmekti" diye cevap vermek, hiçte [sic] yanlış olmaz. Yani, çözümü için kavranması gereken esas halka özeleştiridir.


NEDEN ÖZELEŞTİRİ?


Yukarıda söylediklerimizin ışığı altında ele alırsak, "12 Eylül'le birlikte["] girdiğimiz yeni "dönem"de; devrimin yenilgisi, Partimizin, düşman saldırıları karşısında kitleleri yeni bir mevzide, farklı örgüt ve mücadele biçimleri, araçlarıyla bu saldırıya karşı harekete geçirememesi, bunun sonucu olarak kitlelerle bağlarımızın zayıflaması ve kopması, ağır örgütsel yaralar almamız[,] birçok kadronun, sınıf mücadelesinin en zor dönem ve alanlarda (ör: işkencede) Partimizin komünist çizgisine yaraşır bir tavır koymaması, bizi ve yığınları ister istemez "neden" diye düşünmeye sevk etti Daha dikkatli bir yaklaşım gösterince, bu "neden"in kapsamının bugünle sınırlı olmadığı, aynı zamanda geçmişle bağı içerisinde ele alınması gerektiği, giderekte [sic], daha açık bir tarzda ortaya çaktı [sic].

Geçmişte söylediklerimizi neden yerine getiremedik. Aldığımız bir dizi karar neden bir kağıt parçası olmaktan öteye gidip, hayata geçirilemedi. Gerilla savaşı neden başlatılamadı. Lenin yoldaş "Biz partiyi söyledikleri ile değil, yaptıklarıyla değerlendiririz." [der.] Halkımız şunu söyler; "ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz." O halde, bizim teorimiz ile pratiğimiz arasındaki ayrılığın nedeni ne idi. Kendimizi Lenin'in ve halkımızın söylediklerine göre değerlendirirsek, nasıl bir sonuca varırız. Sorun bütün bu uzayıp giden nedenler zincirine yenisini ekleme sorunu değildir. Elbette bu nedenler önemlidir. Fakat bundan daha önemli olan birşey [sic] var. O da; bu nedenlere doğru cevaplar verebilmektir. Eğer bunu başarabilirsek, adına layık bir özeleştiri yapabilirsek, gelecekten umutla sözedebiliriz [sic]. Sınıf mücadelesine önderlik konusunda bir komünist partisinin üzerine düşen görevleri yerine getirebiliriz. Bunun tersi Partimizi ölüme götürür, bunalımını derinleştirir ve komünistleri, çok daha geri bir noktadan işe başlama zorunluluğu ile karşı karşıya bırakır. Bu da, Türkiye devrimi ve proletaryası için olmaması gereken bir kayıp olur. Öyle ise;


NASIL BİR ÖZELEŞTİRİ


Herşeyden [sic] önce, şu soruya cevap vermek zorundayız. Özeleştiriden ne anlıyoruz, nedir özeleştiri? Bu soruya doğru bir cevap veremezsek, özeleştirinin anlamını yeterince ve doğru kavrayamazsak, daha işin başında iken tökezleriz.

Özeleştiri bir karalama faaliyetimidir [sic]? Geçmişi inkarmıdır [sic]? Yanlış kararlanın yerine, doğru kararları geçirmekmidir [sic]? Sadece (yani bir karar değişikliğinden mi ibarettir?) bir mahkum etme veya aklama faaliyeti midir?

Bilindiği gibi, Partimiz, birçok kereler "özeleştiri" yaptı. Özellikle I. ve II. Konferansın özeleştirileri bunların en detaylılarıdır. Fakat, her seferinde bu özeleştiriler "sorun" yarattı. (Tabi burada bahsettiğimiz ileriye dönük sorunlar değil). Bu özeleştiriler ileri atılımlara yol açmalarının yanı sıra, önemli zaaflar ve eksiklikler taşıyor. But yanlarıyla da, gerilememize hizmet ediyorlardı. Bunun nedeni de özeleştiri- anlamının ve öneminin yeterince kavranamamasıydı. O halde nedir özeleştiri.

Kısaca özeleştiriyi; "bir şeyi, bir olguyu, bir olayı, bir tavrı, bir kararı, onu çevreleyen koşullar içerisinde ele almak, zaman ve mekan kavramını gözardı [sic] etmeden, onların içindeki olumlu ve olumsuz ögeleri ayrıştırmak, olumsuzları mahkum etmek, olumluyu soyutlamalarla (genellemelerle) bir bilgi birikimi haline getirmek ve o birikimi bugün ve gelecek açısından kullanmaktır" şeklinde tanımlayabiliriz. (Tabi [sic] her tanımın içinde belli eksiklikleri taşıyabileceği kaydıyla). Doğru ve yanlış, olumlu ve olumsuz soyut kavramlar değillerdir. Bunlar kendilerini çevreleyen koşullarda ve somut duruma göre ele alınırlarsa, gerekli anlamı kazanırlar.

Özeleştiride iradeci olmak, en önemli yöntem yanlışlarından biridir. İradecilik, somuttan kopuk bir istemciliktir, gerçeğin yerine kafalardaki hayali şatoları geçirmektir. Halbuki, istemler somut durumla uygunluk arzettikleri [sic] ölçüde gerçeklik kazanırlar, bunun tersi hayalciliktir. Doğrudur, "kendi tasarımlarının, kendi fikirlerinin vb. üreticileri, insanlardır, ama gerçek, faal kendi üretken güçlerinin ve bunlara tekabül eden ilişkilerinin, alabilecekleri en geniş biçimleride [sic] dahil olmak üzere, belirli bir gelişmesiyle koşullandırılmış insanlardır." (Marks, Felsefe incelemeleri, Syf: 85 —abç)

"Tarihi insanlar yapar, kararları insanlar alırlar, bu kararların hayata geçirilip geçirilmemeside [sic] onların işidir.["] Fakat bu, sınıf mücadelesinin, iradenin karşısında objektif olarak varolan [sic] kararlarından, tecrübeden, belirli bir seviye birikiminden, iç ve dış koşullardan bağımsız olarak da alınamaz. Çünkü "materyalist tarih anlayışına göre, tarihte belirleyici etken, son aşamada, gerçek yaşamın üretimi ve yeniden üretimidir." (Engels, age, Syf: 184)

"Kendi tarihimizi kendimiz yapıyoruz, ama herşeyden [sic] önce belirli öncülerle birlikte ve çok belirli koşullar içinde bütün öteki koşullar arasında en sonunda belirleyici olan iktisadi koşullardır." (Engels, age. Syf: 183 —abç)

İnsanların bilinçleri, iktisadi koşulun dışında olan fakat objektif olan bir dizi durumlada [sic] koşullandırılır. Eğer bütün bunları kavrayamazsak, göstereceğimiz iradeci bir yaklaşımla, partinin geçmişini, yaptıklarını, mücadelesini bir çırpıda inkar eder ve kolaylıkla onun yakasına birtakım anti-Marksist yaftalar asıp, inkarcılığa düşebiliriz. Örneğin, soyut olarak ele alındığında, Gerilla Savaşının başlatılmaması, katı bir sağcılık olarak nitelendirilebilinir. Halbuki, yapılması gereken, önce, genel olarak gerilla savaşının başlatılmasının koşullarını doğru bir şekilde tahlil etmek, daha sonra bunu, objektif ve subjektif koşullarla birlikte ele alıp, somut durumda değerlendirmektir.

Böylesine iradeci bir yaklaşım özeleştiride, olumluların görülmesinin önünde engel teşkil eder ve olumlularında [sic] olumsuzlarla birlikte mahkum edilmesine yol açar. Bu da sonuçta, partinin on yıllık bir bikimini gelecek için kullanmamızı engeller. İnkarcı eğilime yataklık eder, bizi silahsızlandırır. Özeleştiriyi, bir karalama ve sadece mahkum etme derekesine düşürür.

Soruna yalnız başına böyle yaklaşmak yetmez. İradeci davranmamak gerekir, ama, kendiliğindenci ve kadercide [sic] olmamak lazım. Böylesine bir yaklaşım özellikle bugün ihtiyacını yeterinden fazla hissettiğimiz, bilincin dönüştürmedeki rolünü inkar eder ve bizi sorunların ve sınıf mücadelesinin arkasına takar. Hastanın başında dövüne dövüne ağlamaktan öteye hiçbir şey yapmamayı körüklemek, bu da sonuçta bizim, hastanın ölümüne yardımcı olmamız anlamına gelir. Ve bizi, "ne yapalım, biz istesekte [sic] istemesekte [sic] bu hatalar olur," anlayışına götürür. Böylesine bir anlayış ve bakış hataları görmemizi engeller ve partinin önder rolünü inkara yol açar. Özellikle dikkat edilmelidir ki, kendilerini aklamaya çalışanlar, bu yönteme sarılırlar. "Gerçekte, pratik materyalist için yani komünist için sorun, mevcut dünyayı devrimci bir şekilde değiştirmek, bulunmuş olduğu duruma saldırmak ve onu pratik olarak değiştirmektir." (M. Felsefe incelemeleri, Syf: 88) Belirleyici olan objektif koşullardır. "Ama siyasal koşullar vb. hatta insanların beyinlerine musallat olmuş gelenek bile kesin son verici olmasada [sic], gene bir rol oynar." (Engels, age, syf: 185-abç) der. Engels daha önceden de şunu belirtmiştir. "....Hatta bütün bu gerçek savaşımların, savaşıma katılanların beynindeki yansıları, siyasal, hukuksal, felsefi teoriler, din anlayışları ve bunların daha sonraki doğmatik [sic] sistemler halindeki gelişmeleri, hepsi tarihsel savaşımların gidişi üzerinde etki yaparlar ve birçok durumda ağır basarak onun biçimini belirlerler." (age. Syf: 185)

"Ama ikinci olarak şu var; tarih, son sonucun, her zaman sayısız bireysel iradelerin çatışmalarından açığa çıkması suretiyle gerçekleşir." (age, Syf: 185) Engels, sorunun esasını objektif koşulların oluşturduğunu söylerken, bunun diğer ögelerin hesaba katılmaması ve onların inkar edilmesi anlamına gelmediğini, bu objektif durumu, gerektiğinden fazla abartılmaması lazım geldiğini vurgular. "Gençlerin zaman zaman, işin iktisadi yanına gerektiğinden daha büyük bir ağırlık vermelerinin sorumluluğunu kısmen, Marks ve ben taşımak zorundayız. Hasımlarımızın karşısında, (hasımlar iradecidirler —bn) onların yadsıdıkları ilkeyi özellikle belirtmek altını çizmek gerekiyordu, ve o zaman, karşılıklı etkiye katılan öteki etkenlerede [sic] kendi yerlerini verecek ne zamanı, ne yeri, ne de fırsatı bulabiliyorduk." (age, Syf: 187).

Bu aktarmalardan çıkarılması gereken sonuç, bilincin dönüştürmedeki rolünün kavranması ve objektif koşullarla ilişkisinin açığa çıkarılmasıdır. Somutumuzda ise, özeleştiri bir değiştirme ve dönüştürme eylemi olmalıdır. Sadece yanlışı tesbit etmek (önemlidir ama) yetmez. Doğruyu saptamak ve bu minval üzerinde harekete geçip, dönüşümü sağlamak gereklidir. Alternatif sunmak gereklidir.

Geçmişimizi, eleştirel bir yaklaşımla ele alırken, her türlü olumsuz etkiden uzak ve objektif olmalıyız. Amaç; ne kimseyi karalamak, ne de kimseyi temize çıkartmaktır. Esas mesele dürüst olabilmektir. "Ben herşeyden [sic] dürüst olmamız gerektiğine inanıyorum. Çünkü, dürüst bir tavır olmadan bu dünyada hiç bir şey başarılamaz" der Mao Zedung ve sorar "Kimler dürüsttür? Marks, Engels, Lenin ve Stalin dürüsttür, bilimden yana olanlar dürüsttür" der. (Partinin Çalışma Tarzını Düzeltelim, Syf: 37)

Bizimde [sic] özeleştiride dürüst olabilmemiz için, geçmişimize karşı bilimsel bir yaklaşım göstermemiz lazımdır. Ön yargılarla değil, olayları, tavırları, kararları, gelişme ve geriye gidişleri, Marksizmin-Leninizmin bilimsel süzgeçinden geçirmemiz gerekir. Bu dürüstlüğümüzün ve ciddiyetimizin ölçütüdür. Mao Zedung'un söylediklerinden anlaşılabileceği gibi, soyut bir kavram değildir, bilimsel ve maddidir.

Partimizde, olumsuzlukların yükünü toptan omuzlamama, bu yükü belli organların, özellikle MK'nın üstüne yıkma eğilimi, önemli derecede kuvvetlidir. Özeleştiri vasıtasıyla geçmişe yaklaşırken, buna, özellikle dikkat edilmelidir. Çünkü böylesi bir yaklaşım, görüş açımızı parçayla sınırlar, bütünün içindeki hata ve zaafları görmemiz önünde engel teşkil eder. Bu tek yanlı bir bakış açısıdır. Çünkü, önderlik genel yapıdan soyutlanarak ele alınamaz. Kötü bir bünyeye sahip bir partiden, iyi bir önderlik beklemek, deyim yerinde ise, saflık olur. Özellikle II. Konferansta yapılan özeleştiride bu olumsuz eğilim açık bir tarzda göze çarpıyor. Bu eğilim, sorunu önderlik derekesine dönüştürmekte ve yoldaşlarda kolaycılığa yol açmaktadır. Sonuçta, bu zararlı eğilim, gerçek hayatla çeliştiğinde, bu seferde [sic] bir dizi yoldaşta karamsarlık gelişmekte ve bu eğilime tepki olarak (daha bir dizi etkenin yanında) inkarcı ve toptancılık doğmaktadır. Bu eğilimin bir başka olumsuz tezahürüde [sic], her şeyi önderlikten bekleme ve parti üyelerinin, üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi şeklinde oluşmaktadır.

Bütün bu yukarda sıraladıklarımızdan çıkarılması gereken sonuç şudur; sorun, ne 1. MK ne de II. MK sorunudur. Sorun, partinin bütününün sorunudur. Elbette önderliğin hata ve zaaflardaki sorumluluğu birincildir. Ama bu, sorunun partinin bütününün sorunu olduğu gerçeğinin önüne çıkarılamaz. Önderlik, partinin bütününden soyutlanarak, ayrı bir varlıkmış gibi ele alınamaz. Bu zararlı eğilimin yükünü çok çektik. Hep her şey doğru fakat pratiğe geçiremiyoruz diyerek yanıp tutuştuk. Halbuki, her şey doğru değildi. Genelde doğruydu, fakat bizim bu bakış açımız tali yanlışları görmemizi engelledi. Ve bu, olumsuzlukların, yanlışlıkların gelişip, önümüze büyük sorunlar halinde gelmesine neden oldu.

Her şey stratejik tespitlerle bitmiyor. Stratejiye hizmet eden, onu adım adım hayata geçirmeye çalışan taktikler, günlük politikalar, kısa ve uzun vadeli tavırlar saptanamazsa, stratejinin başarıya ulaşması mümkün değildir. "Taktiğin konusu nispeten kısa olan, hareketin kabarması ve alçalması, devrimin hızlanması ve yavaşlaması döneminde, proletaryanın davranış çizgisini saptamak, eski savaşım ve örgütlenme biçimleri, eski sloganların yerlerine yenilerini koyarak, savaşım ve örgüt biçimleri arasında uyum sağlayarak vb. bu çizginin uygulanması için savaşım vermektir." (Stalin, Leninizmin İlkeleri, Syf: 83-84)

Stalin'in bu sözlerini okuduktan sonra, her yoldaş kendisine şu soruyu sormalı; "Taktik["] bu kadar önemli bir role sahipken, biz ona ne kadar önem verdik. Stalin yoldaş bunuda [sic] vurgular: "Taktik önderlik, stratejik önderliğin bir parçasıdır." (age. Syf: 90)

Yani taktik önderlik sağlanmadan, sadece strateji ile devrim yapılamaz. Sadece stratejik sloganlarla siyaset yapılamaz. Şunu hiç bir zaman gözden ırak tutmayalım; Marksizm-Leninizm hiçbir mücadele biçimini reddetmez. Sınıf mücadelesinin kanunları, biçimleri, iradeden bağımsız ve objektiftir, komünistin görevi, bunu kavrayıp, sınıf mücadelesi içinde uygulamaktır.

Partimizde varolan tek yanlı bakış açısının özel yansıması, kendisini bu konuda da belirgin bir tarzda gösterdi. Strateji ile taktik arasında kopukluk yaratmaya, taktiğin sınıf mücadelesindeki önemini kavramamaya yol açtı. Çok yakında, özellikle anayasa referandumu konusunda geçirdiğimiz bocalamalar göz önüne alınırsa, durum daha da net bir şekilde görülebilir. Elbette bunu sadece anayasa referandumu konusundaki tavrımızla sınırlayamayız. Bu hata geçmişten beri bizi sınıf mücadelesine önderlik etmekten alıkoyan çok önemli bir etkendir. Özellikle 12 Eylül sonrasında değişen şartlara uygun örgüt ve mücadele biçimlerini hayata geçiremememiz (yani doğru taktikler saptayamamız) Partimize çok pahalıya mal olmuş, devrimin ve Partimizin, olmaması gereken, çok daha ağır yenilgi ve yaralar almasına yol açmıştır. Partimizin geçmişi incelenirken, mutlaka "taktiksizliğin" nedenleri üzerinde kafa yorulmak ve soruna doğru cevaplar verilmeye çalışılmalıdır. "Devrimci" tumturaklı sözlere karşı Lenin, genellikle düpedüz günlük görevleri ileri sürerdi. Böylelikle "devrimci işgüzarlığın, gerçek Leninizmin ruhuna ve lafzına aykırı olduğunu belirtirdi." (Stalin, Len. İlkeleri Syf. 114) Bizlerde [sic] "işgüzarlığımızı["] devam ettirmek istemiyorsak, strateji ile taktik, teori ile pratik arasındaki bağı doğru kurmak zorundayız.

Bizim en zayıf yanlarımızdan biride [sic], devrimimizin ulusal özelliklerini kavrayamamaktır. Türkiye'yi tarihi ile, kültürüyle, gelenekleriyle, geçirdiği ve geçirmekte olduğu değişikliklerle tanımak zorundayız. Örneğin, sadece devletin yapısını tahlil etmek yetmez; devletin izlediği politikayı, halkın devlete bakış açısını, onunla ilişkilerini, her somut durumda devletin izlediği veya izleyebileceği propaganda çizgisini bilmek zorundayız. Eğer bunları bilmezsek, Türkiye'yi yeterince tanımıyoruz demektir. Bütün özellikleri ile tanınmayan bir olguda [sic], elbetteki [sic] değiştirilemez Burada karşımıza, Partimizdeki uzun geçmişiyle kaşarlanmış, güç kazanmış bir doğmatizm [sic] çıkıyor. Dogmatizm, devrimin ulusal özelliklerinin kavranmasının önünde büyük bir engeldir. O, kalıpçıldır. Herşeyi [sic] belirli kurallar ve sınırlar içerisinde görür. Diğer ülke proleterlerinin tecrübe ve deneylerinin bilimsel bir tarzda kavranmasını engeller. Durağanlığı temsil eder. Gelişmekte olanı göremez. Bu zararlı eğilim, Marksizmin canlı özünü yok etmeye çalışır. Onu, içi boşaltılmış, işe yaramaz boş bir teori haline getirir. Ülke gerçekleri kavranmadan, devrimin ulusal özellikleri kavranmadan, Marksizmin somut şartların somut tahlili olduğu gerçeğide [sic] kavranamaz.

Özeleştiri çalışmasında, bu güçlü illetle kıyasıya bir mücadeleye girişmek zorundayız. Bu çok zor olacaktır. Fakat buna mecburuz.

Yukarıda değinmeye çalıştığımız şey, toplu olarak ele alındığında bir olaya yaklaşırken, nasıl bir yol izleyeceğimizi gösterir. Yani, somutta özeleştiriyi, nasıl bir perspektif ve yöntemle yapmamız gerektiğini açıklar. Bunun bütünü diyalektiktir. Diyalektik, birşeyi [sic] incelemenin en doğru metodudur. Bizde [sic] anlatmaya çalıştıklarımızı şöyle genelleştirebiliriz. Özeleştiriye yaklaşımımız diyalektik olmalıdır.

Burada karşımıza şu soru çıkıyor; dogmatizmi, iradeciliği, kendiliğindenciliği, tek yanlılığı nerede arayacağız? Amacımız soyut bir tarzda, bu kavramların teorik içeriğini kavramaya çalışmak değildir. Amaç, bu tür sakatlıklar taşıyan bir bakış açısının pratiğimizdeki rolünü tartışmak ve açığa çıkarmaktır. Özeleştiri, bir düzeltme kampanyası olarak ele alınacaksa, buna baştan başlamak gerekir. Bizi yanlışlıklara iten (bir dizi objektif ve sübjektif etkenin yanında) bu idi; kanımızca bunun baş nedeni, bakış açısı, düşünce sistemi sorunudur. Çünkü, olaylara doğru yaklaşmayan bir bakış açısı, ondan doğru sonuçları çıkaramaz. Şu soruyu kendimize soralım. Bir olaydan bir Dev-Yol'cu [sic] ile biz neden farklı sonuçlar çıkarırız. Bunun cevabı, farklı bakış açısına, farklı düşünce sistemine sahip olmamızda yatar. Yani işin başı, bakış açısı ve düşünce sistemi sorunudur.

Bu nedenle, özeleştiri çalışmasının baş hedefini bu olumsuz bakış açısı ve düşünce sistemi oluşturmalıdır. Bu ilk adım atılmadan bundan sonra atılacak adımları doğru olarak atmak mümkün olmaz. Bakış açımızın düzeltilmeside [sic] soyut bir teori düzeyinde ele alınamaz. Bu kesin bir ifadeyle, pratiğe ilişkin olmalıdır. Çünkü doğru bakış açısı, pratiğin bakış açısıdır. Bundan dolayıda [sic] özeleştirimiz pratiğe ilişkin olmalıdır. Ne söyledikten ziyade, neyi nereye kadar yaptık veya neden yapamadık[,] işte sorun budur. Özeleştiri çalışması bu gerçeğin etrafında dönüp durmamalı, tam tersine onu fethetmelidir. Bir dizi teorik sorunu tartışmak yerine, özeleştiride atılacak ilk adım pratiğimize ilişkin olmalıdır. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, Partimiz, bir dizi sorunla karşı karşıyadır. Fakat bütün bu sorunların üstesinden gelebilmesi için koşullar uygun değildir. Bu nedenle özeleştiri çalışmasını, adım adım ele alıp, sebatkar bir tarzda sürdürmeliyiz. Soruna "görevi icra" anlayışıyla yanaşmamalıyız.

Özeleştiri çalışması, örgütlü bir düzeltme kampanyası şeklinde ele alınmalıdır. Çünkü, hiç bir iş, özünde kendiliğinden başarılamaz. Bu nedenle, bütün yoldaşlar, soruna çok ciddi bir iş olduğu temelinde yanaşmalıdırlar. Özeleştiriyi, partiyi eğitmenin bir aracı olarak ele almak zorundayız. Soruna ancak böyle yaklaşırsak, özeleştiriyi pratiğe hizmet eder bir hale getirebiliriz. ".....Proleter partilerinin özeleştirisi, kendi yanılgılarından aldıkları derslere dayanarak eğitimi zorunlu idi: Çünkü gerçek kadrolar, gerçek parti önderleri bu yoldan yetişebilirler." (Stalin Leninizmin tikeleri, Syf: 18) der Stalin yoldaş. Bu, özeleştirinin itici bir rol, geliştirici bir rol oynamakla mükellef olduğunun en açık ifadesidir. Sadece durumu tespit etmek yetmez, ona saldırmak, bu yolla onu dönüştürmek gereklidir. Bu başarıldığı taktirde ancak, özeleştiri tarihi misyonunu yerine getirebilir.

Bütün bu söylediklerimizden çıkarılması gereken sonuç; özeleştirinin, aynı zamanda sınıf mücadelesinin siyasal sorunlarını çözmeye yönelik olmasıdır. Özeleştirinin ileriye dönük olması burada somutlaşır. Bunu başarabilmek içinde bu çalışmayı, 12 Eylül dönemi, yenilgi ve bugünün ihtiyaçları temelinde ele almalıyız. Hareket noktası budur. Elbette hareket noktasının bu olması bizim geçmişle bağ kurmamızı, bugünle dün arasındaki ilişkiyi kavramayı engellememelidir. Doğru olan pratikten, canlı sıcak ve ihtiyaç olandan hareket etmektir. Yoksa Partimizin tarihini, düz bir periyot halinde meydana gelen olaylar zinciri şeklinde inceleyemeyiz, kavrayamayız. Bugünden yola çıkıp, bunu dünle birleştirmek gereklidir. Doğru yöntem budur.

Meseleye böyle baktığımızda, pratikte üzerinde tartışılıp, kafa yorulması gereken noktalar esas olarak, taktik, örgütlenme ve mücadele biçimleri, ittifak ve eylem birlikleri, kitlelere siyasal önderliğin nasıl yapılacağı, parti ve çevre ilişkisi, sonuçta kitle çizgisi konularında odaklaşır. Bu aşamada, yukarıda sıraladığımız sorunların üstesinden gelebilmek, geleceğin yolunu açmak ve diğer sorunların çözülmesini kolaylaştırmak anlamına gelir. Bu görevlere ilişkin olarak SBKP(B) tarihi, Ne Yapmalı, Sol Komünizm, Partinin Çalışma tarzını düzeltelim, kitle içinde parti çalışması adlı kitapların incelenmesi özel bir öneme sahiptir.

Şunuda [sic] ihmal edemeyiz: Türkiye'deki durum dünyadan bağımsız değildir. Türkiye komünistlerinin sorunları, Dünya Komünist hareketinin içinde bulunduğu sorunlardan soyutlanarak ele alınamaz. Stalin yoldaş şöyle der: "Eskiden proletarya devrimine hazırlık döneminin ön koşullarının tahlili, genellikle tek başına ele alınan, şu ya da bu ülkenin ekonomik durumu bakımından yapılırdı. Şimdi artık sorunun bu tarzda ele alınması yetersizdir. Şimdi sorunu, bütün ülkelerin yada [sic], ülkelerin çoğunluğunun ekonomik durumu açısından, dünya ekonomik durumu bakımından ele almak gerekir. Çünkü, ülkeler ve ulusal ekonomiler, kendi kendilerine yeter birimler olmaktan çıkmışlardır." (Leninizmin İlkeleri, Syf: 30) Yani bizler tek başına Türkiye'yi bilmekle, Türkiye'nin içinde bulunduğu durumu incelemekle sonuca ulaşamayız. Dünyadaki gelişmeleri, değişimleri ve bunların Türkiye'ye yansımalarını ele alıp, parçayı bütünle birlikte irdelemek zorundayız.

Yapabileceğimiz bu alandaki bilgilerimizi giderek derinleştirmek, genelde [sic] olsa mevcut durumla olan ilişkisini ortaya koymaktır. Dünyada ML'lerin içerisinde bulunduğu bunalımın bizdeki yansımasını kabacada [sic] olsa ele almaktır.


ÖZELEŞTİRİ ÇALIŞMASINDA TEORİNİN ÖNEMİ:


Lenin yoldaş, "yalnızca, öncü savaşçı rolünün en ileri teorinin kılavuzluk ettiği bir Parti ile yerine getirebileceğini" (age) belirtir. Şunu önemle belirtmeliyiz ki, Partimiz, bir dizi hataya teorik seviyesinin sığlığından, kavrayışının yetersizliğinden düşmüştü. Bir dizi etkenin yanı sıra, bu etkende [sic] çok önemlidir. Bununda objektif koşulları vardır. Çünkü, yenilgiden sonra, çizgiyi oluşturan önder kadrolar, pratikte ortadan kalktığı için, Parti çizgisini savunan, Partiyi yeniden inşa göreviyle karşı karşıya olan yoldaşlar, çoğunlukla genç, tecrübesiz yoldaşlardı. Bunlar, savundukları ve uygulamaya çalıştıkları çizgiyi yeterince kavrayıp, özümleyememişlerdi. Bu da, işleri sarpa sarıyordu. Objektif durum, gelişen solculukla, teorinin önemini küçümsemeyle birleşince, işler daha da sarpa sardı. I. MK döneminde, içe dönük olarak yürütülen faaliyetin, teorik seviyenin yükseltilmesinde payı vardır. Fakat (bu) yeterli verim elde edilememiştir. 12 Eylülle birlikte, içine girdiğimiz yenilgi ortamı, hem teorik kavrayışın derinleştirilip geliştirilmesini, (bir dizi objektif ve sübjektif nedenden dolayı) engellemiş, hem de teorik olarak parti standartlarına göre yetkinleşmiş yoldaşlar düşmanın eline geçtiği için, seviye giderek gerilemiştir. Bu durum, somutta teorinin önemini bizim için her zamankinden fazla artırmıştır. Bu, somutun gerçeğidir. Parti yayınlarını izleyen her yoldaş, durumun farkına kolaylıkla varabilir.

Mao Zedung yoldaş şunu vurgular. "Nisbeten [sic] tam bir bilgiye sahip olmadan, devrimci çalışmayı iyi bir şekilde yürütmek imkansızdır." (Partinin Çalışma tarzını düzeltelim, Syf: 30) Buna, Stalin'in şu sözlerini eklemekte fayda vardır. "Çünkü harekete, güvenliği, yönünü belirleme gücünü ve olayların iç bağıntılarının anlaşılmasını, teori ve yalnız teori sağlayabilir. Çünkü teori ve yalnız teori, yalnızca sınıfların bugün hangi yönde ve nasıl hareket ettiklerini değil, aynı zamanda bu sınıfların, en yakın bir gelecekte, hangi yönde ve nasıl hareket edecekleri pratiğini anlamamıza yardım edebilir." (Leninizmin ilkeleri, Syf: 24-25) Yani teorinin görevi yalnızca bugünün sorunlarını çözmek değil, aynı zamanda geleceğinde yönünü belirlemek, onu aydınlatmaktır.

Bu alıntılar, Partimizin geçmişi ve içinde bulunduğumuz durumla uyum içerisinde yorumlanmaya çalışılırsa, Partimiz açısından teorinin önemi yeterince açığa çıkar zannediyoruz. Partinin kaderini belirleyecek olan özeleştiri faaliyetinin doğru bir şekilde yürütülebilmesi ve ondan ileri atılımı sağlayacak sonuçların çıkarılabilmesi için yeterli bir teorik seviye gereklidir. Yoldaşlarımızda genellikle pratiğin rolünü abartıp, teorininkini küçümseme eğilimi kuvvetlidir. Doğrudur, teorinin kaynağı pratiktir, fakat bu teorinin tekrardan pratiği yönlendirdiği gerçeğini inkar etmemizi veya küçümsememizi gerektirmez, Herşey [sic] somut koşullara göre anlam kazanır. Bazı yoldaşlar kalkıp Engels'in "doğru atılmış her pratik adım, bir dizi programdan daha önemlidir" şeklindeki sözlerini bu düşüncemize karşı çıkabilirler. Fakat o yoldaşlar, Engels'in söylediği bu sözleri somut koşullardan bağımsız ele alıyorlar demektir. Engels bu sözleri, pratik adımların hayatiyet kazandığı bir dönemde sarfetmiştir [sic]. Bu somutta o sözleri, Lenin yoldaşın şu ünlü sloganıyla tamamlayabiliriz. "Devrimci teori olmadan, devrimci pratik olamaz."

Bizlerde [sic] özeleştiri faaliyetini doğru bir şekilde sürdürmek, partinin önünde duran sorunlar silsilesini çözmek için, Partinin teorik seviyesini yükseltmek zorundayız. Fakat bu görev, ülkemizin somut koşullarında daha büyük zorlukları göğüslememezi [sic] gerektirir.

Ülkemiz, yarı-sömürge, yarı-feodal karakterinden ve diğer nedenlerden dolayı, kültürel alanda önemli ölçüde geridir. Bu da, önemli ölçüde işimizi zorlaştırmaktadır. Mao Zedung şöyle der: "İşçi ve köylü kökenli kadrolarımız, ilk önce temel bir eğitimden geçmelidirler." (Partinin Çalışma Tarzını Düzeltelim, Syf: 30) Biz bunu, her sınıftan gelen kadrolarla daha da genelleştirebiliriz. Bu hem genel olarak MLmi [sic] okuyup incelemek, hem de kültürümüzü, kavrayış düzeyimi yükseltmek anlamına gelir. Kültür, lüks bir lokantada nasıl yemek yiyileceğini [sic] bilmek, ya da lüks bir balo veya partide nasıl davranılacağını bilmek değildir. "En genel anlamda kültür, insanın toplumsal olarak öğrendiği, edindiği bilgi, sanat, gelenek-görenek, yetenek, beceri ve alışkanlıkları içine alan karmaşık bir bütündür.... Kültür oluşum olanaklarının düzeyi demektir ve bu düzey oluşuma eğilimi olanın hareketi tarafından yaratılır. Kültür önceden veri değildir. Ve veriye dönüştüğü her noktada yaşabilmesi [sic] için, henüz veriye dönüşmemiş bir iklimi gereksinir. Kültürün yasalarınıda [sic] kuşatan bir hayat tarzı bütünlüğü olduğunu hep akılda tutmak gerekir." (Bilim ve Sanat)

Marksizmi-Leninizmi veya herhangi bir bilimi kavramanın ön koşulu belirli bir bilgi düzeyine sahip olmaktır. Bu da, en genel bir tarzda ifade edilirse, belirli bir kültür düzeyi ile mümkün olur. Bu nedenle tüm yoldaşlar kültürel düzeylerini yükseltmek için önemli çaba sarfetmelidirler [sic]. Kavrayış düzeyi kültürel düzeyle yakından ilintilidir. Şuda [sic] bir gerçektir ki .yoldaşlarımızın büyük bir çoğunluğu bu gerçeği ya görmüyor ya da ona gereken önemi vermiyorlar. Biraz ciddi düşünen yoldaşlar, şu çelişkiyle karşı karşıya olduğumuzu rahatlıkla görebilirler, özeleştiri faaliyetinden gerekli sonucu alabilmemiz için belirli bir teorik seviye şart. Fakat biz geriyiz, bu geri seviye ile, bu faaliyetten gerekli sonuçları nasıl alabiliriz? Bu soruyu, özeleştiri kampanyası, aynı zamanda teorik seviyemizi yükseltmenin bir aracı olmalıdır şeklinde cevaplandırabiliriz. Bu yukarda söylediklerimizle görünürde büyük bir çelişki arzeder [sic], fakat, bu doğru değildir. Sorun yazının gidişatı içinde daha rahat anlaşılır zannediyoruz. Bu ilişkinin kavranmasına bağlıdır. Bu gerçeği Dimitrov yoldaş şöyle dile getirir. "Öğrenip savaşmalı, savaşıp öğrenmeli."

O halde, teoriyi incelemenin ve seviyemizi yükseltmenin yolu nedir? Bu soruya cevap vermek için, otoritelerden kısmen uzun aktarmalar yapacağız.

"Kuşkusuz ki, teori, devrimci pratiğe bağlanmadıkça, amaçsız kalır. Tıpkı yolu devrimci teori ile aydınlatılmayan pratiğin, karanlıkta el yordamıyla yürümesi gibi. Ama teori, devrimci pratik çözülmez bir bağlılık halinde gelişince, işçi hareketinin büyük bir gücü haline gelebilir." (age, Syf: 24) Stalin yoldaş, ayrıca, teori ile pratiğin birliğinin gerekliliğinin önemini şöyle vurgular; "Birincisi, ikinci enternasyonalin teorik doğmalarının, kitlelerin devrimci savaşımının ateşinde, canlı pratik eyleminde işe yarayıp yaramadıklarını sınamak, yani teori ile pratak [sic] arasındaki kaybolan birliği kurmak, teori ile pratik arasındaki ayrılığı birliğe çevirmek zorunda idi. Çünkü devrimci bir teori ile donatılmış, gerçekten proletaryaya özgü bir parti, ancak böyle yaratılabilir. " (age, Syf: 18)

Şimdide [sic], Mao Zedung yoldaştan konuya ilişkin aktarmalar yapalım.

"Üçüncü olarak; uluslararası devrimci tecrübenin Marksizmin-Leninizmin evrensel gerçeğinin incelenmesini ele alalım. Bir çok yoldaş ML'mi [sic] devrimci pratiğin ihtiyaçlarını karşılamak için değil, sırf inceleme yapmış olmak için incelemektedirler. Bunun sonucu olarakta [sic], okumakta, ama okuduklarını hazmedememektedirler." (P'nin Çalışma Tar. Düz. Syf: 6-7)

"Bu tavırda (yani subjektivist —bn) olan bir kimse, ML teoriyi soyut olarak ve hiç bir hedefi olmaksızın inceler." (syf: 10) "Bu tavırda olan kimse, ML teoriyi, Çin devriminin gerçek hareketiyle bütünlemek ve bu teoriden, Çin devriminin teorik ve taktik meselelerini çözecek tutumu, bakış açısını ve metodu çıkarmak için inceler. Bu amaçla, yoldaşlarımızın bütün dikkatini bu pratik meselelerin araştırılmasına ve incelenmesine yöneltmeliyiz. Yoldaşlarımızın şunu anlamalarını sağlamalıyız: Komünist partinin önder organlarının başlıca iki yanlı görevi, şartları bilmek, ve politikada ustalaşmaktır, birincisi; dünyayı bilmek, ikincisi ise dünyayı değiştirmek demektir...." (Syf: 14-15).

"Yoldaşlarımız ML'mi [sic], gösteriş olsun diye, ya da gizli kalmış bir yanı olduğu için değil, sadece ve sadece proletaryanın devrimci davasını zafere götüren bilim olduğu için incelediğimizi anlamalıdırlar." (Syf: 33)

Bu aktarmalardan sonra, sorunun yeterince aydınlığa kavuştuğunu zannediyoruz. ML[,] entellektüel [sic] bir bilgi boşluğunu doldurmak için öğrenilmez. Onun incelenip öğrenilmesinin nedeni, dünyayı değiştirmede bir eylem kılavuzu olmasındadır. Özeleştiri faaliyeti, ileriye dönük bir değişme ve dönüştürme aracı olarak kavranıyorsa, teorik seviyemizi yükseltme, somutta bu amaca hizmet etmeli ve bu pratik faaliyetle içiçe [sic] ele alınmalıdır. Bu da, teori ile pratiğin birliğinin doğru bir biçimde, pratiğin ihtiyaçlarına göre ele alınması ile olanaklı olur. Yoksa, kendimiz, YD hizibi [sic] gibi pratik ihtiyaçtan kopuk bir şekilde, ML'nin evrensel ilkelerini kavrama faaliyetiyle deva bulmaz. "Ayrıca dünyayı bilmenin tek amacı, onu değiştirmektir. Çoğu zaman doğru bir fikre maddeden bilince, sonra tekrar maddeye; yani pratikten bilgiye, sonra tekrar pratiğe gülen sürecin birçok kereler tekrarlanmasıyla ulaşılır. Bu nedenle, yoldaşlarımızın diyalektik materyalist bilgi teorisi ile yetiştirilmesi gerekiyor. Böylece, bunlar, düşüncelerine doğru bir yön verirler[,] araştırma, inceleme ve deneyimlerimizi özetlemede ilerlerler, güçlükleri yenerler, daha az hata yaparlar, işlerini daha iyi görürler." (Mao Zedung, Teori ve Pratik. Syf: 118)

Devrimci teorinin, değiştirme eylemine bağlı olarak ele alınması genel gerçeği, Partimiz açısından ele alındığında, her somut durumda özgüllükler arzeder [sic]. Bu esasta o somut durumda öğrenip geçmişimizi incelemek, geçmişimizi incelerken öğrenmek anlamına gelir. Fakat bu öğrenme ve seviyeyi yükseltme faaliyeti, sadece birkaç organın işi değildir. Bu da başarılı olmak için, partinin yoldaşlara perspektif sunması, belirli bir plan ve program doğrultusunda bütün parti organlarını harekete geçirmesi gereklidir. Bunun aracı da, pratiğe ve ihtiyaca hizmet eden çeşitli araştırma ve inceleme kampanyalarıdır.

Burada şunuda [sic] vurgulamak gerekiyor. Bazı yoldaşlar herşeyi [sic], organ toplantılarında halletmeyi düşünüyorlar. Bu yanlıştır. Teorik seviyenin yükseltilmesinde, organ toplantılarındaki "okumalarla" gerçekleştirilemez. Toplantılar; bu faaliyete yol gösterildiği, onun sonuçlarının değerlendirildiği yerler olmalıdır. Bundan dolayı, "bireyselliğin" rolü küçümsenmemelidir. Hele belirli bir seviyeden sonra, bireysel okuma ve incelemelerin (kollektif [sic] amaca hizmet etmesi kaydıyla) rolü esas hale gelir. Tek tek yoldaşlar, bu nedenle yükümlülüklerinin farkına varmalı ve bu yükümlülüklerini yerine getirmek için gereken çabayı göstermelidirler.

Değerli yoldaşlar;

Bu yazımızın amacı, bir bütün olarak parti özeleştirisi değildir. Amaç özeleştiriyi nasıl ele almamız gerektiği ve onun ne olduğu sorunlarını bilince çıkarmaktır. Esasta yöntem sorunlarına kısmende [sic] olsa açıklık getirmektir. Amacın böyle olması, bizi, ister istemez bir soyutluğa itti. Fakat bu, tartışmanın resmen başlatılmadığı göz önüne alınırsa, bu "soyutluğun" nedeni kavranabilir.

— GEÇMİŞİ, GELECEK İÇİN MADDİ BİR GÜÇ HALİNE GETİRMEK AMACIYLA İLERİ!


Ocak 1984
II No'lu BK